Neurologie, grote hersenen, overzicht
Inleiding De grote hersenen heten zo omdat ze het grootste deel van het brein zijn en in de intuïtieve en gewone menselijke beleving het eerste en belangrijkste deel.Op deze website zijn de grote hersenen het derde deel, komende na hersenstam  en
emotie-organen
, en dus in zekere zin het minst belangrijk.
Dat is omdat hier gekozen is voor de "van onderop" benadering, wat nodig was voor de
hersenstam om niet voortdurend in herhaling te moeten
vervallen. Wat zo is omdat de natuur structuren niet vervangt, als het even
kan, maar hergebruikt. De natuur bouwt verbeterde functionaliteit op al
bestaande omdat het al bestaande moet doorfunctioneren om te overleven
"tijdens de verbouwing".Op de grootste schaal zijn de grote hersenen de derde fase in dat proces. En voor mensen dus de belangrijkste. Maar niet in alle opzichten, waarover deze beschrijving voornamelijk gaat. Dit artikel kan zelfstandig gelezen worden, maar voor wie het menselijke dus ook het eigen functioneren wil begrijpen, zijn de genoemde voorlopers vrijwel onontbeerlijk. Een meer algemeen overzicht is te vinden hier
, en gebruikte terminologie hier
. Standaard model De grote hersenen of cerebrum of, meest gebruikt: cortex, zijn dus de grote bovenkant van het brein, wat er in gebruikelijke doorsnedes dan ongeveer zo uitziet:
Net als alle onderdelen van het brein boven de hersenstam bestaat de cortex uit een linker- en rechterhelft, zie de ruimtelijke afbeelding (edit van hier 
):
Een verschil met lagere delen, grijs in de bovenste afbeelding en anders-gekleurd in de onderste, is dat linker- en rechter-cortex sterk verbonden zijn door de zogenaamde hersenbalk, het witte gebied direct onder de groene cortex in de doorsnede en in de tweede de brug net boven de donkerblauwe gebieden. In de ruimtelijke afbeelding is ook pas goed zichtbaar hoe veel groter de cortex is ten opzichte van de rest van het brein Ook laat de ruimtelijke afbeelding zien dat de cortex bestaat uit één groot betrekkelijk dun vel. Dat vel bestaat uit de kernen van neuronen en hun
onderlinge korte-afstandsverbindingen. De neuronen
verdeeld in lagen van vijf of zes stuks, zie deze anatomische schetsen (van Cajal
):
Dat vel is talloze malen gekronkeld, om zo veel mogelijk ervan in de beperkte ruimte van de schedel te krijgen - beperkt door het geboortekanaal van de vrouw. Het tweede en grotere deel van de cortex (ongeveer eenderde om tweederde) is de wit gekleurde vulling. Die staat voor alle lange-afstandsverbindingen tussen de diverse gebieden, en bestaat uit de axonen van verbindingsneuronen - die axonen zijn wat lichter van kleur zijn door de (vettige) isolatielaag die ze hebben (neuronen werken ook elektrisch). Qua functie is de cortex opgedeeld in vele gebieden, maar dat is anatomisch niet zichtbaar. De opdeling volgt de grotere kronkels (anatomisch: gyrus) gescheiden door inhammen (anatomisch: sulcus) in het vel en de onderdelen heten in het Nederlands "kwab", zie de volgende afbeeldingen:
Deze indeling is het standaardpatroon, maar afwijkingen ervan per individu zijn mogelijk en niet abnormaal. Deze indeling volgt qua volgorde ook wat veronderstelt wordt de evolutionaire ontwikkeling te zijn: de achterste delen zijn de eerste die zich sterk ontwikkelt hebben, de voorste delen het laatst. Dit is zichtbaar in de schedelvorm van de vele soorten van mensaap naar mens, over de laatste 8 miljoen jaar. Het hoge voorhoofd is kenmerkend voor de homo sapiens sapiens, of evolutionair aangeduid als de Cro-Magnon mens
. Daar zetelen volgens het standaardbeeld de hoogste cognitieve en
planmatige vaardigheden van de mens.Daarnaast is er dus ook de links-rechts verdeling
(Wikipedia). Als verrassend wordt vaak opgemerkt dat voor zover het de
bediening van het lichaam betreft, de linker-lichaamsonderdelen vaak
bestuurd worden vanuit de rechter hersenhelft, en omgekeerd, maar deze
wisseling gebeurt in ruggemerg en hersenstam met grote regelmaat (het heet
daar "decussation"). Dit dient ongetwijfeld het betere handhaven van het
(globale) evenwicht.Daarnaast is er tussen de twee ook sprake van specialisatie. Bijvoorbeeld de taalgebieden van Broca en Wernicke
zijn meestal te vinden aan dezelfde kant, en dat is dominant de linker. Die
dominantie hangt weer af van de links- of rechthadigheid van het individu:
voor de rechtshandige is het circa 95 procent, voor de linkshandigen 50-50.
De natuur heeft een sterke voorkeur voor dit soort verdelingen 90-10 verdelingen in specialisaties, als beide mogelijkheden hun pluspunten hebben, terwijl uniformiteit ook een gewenste eigenschap is binnen de soort. Deze indelingen en bijbehorende functionaliteit zijn dus in aanzienlijke mate flexibel, wat het duidelijkst naar voren komt bij beschadiging van de cortex. Dat blijkt bij de meer gedetailleerde beschrijving van de functionaliteit. Nieuwe ontwikkelingen Die relatieve omvang van de grote hersenen heeft natuurlijkerwijs geleid tot het idee dat de cortex het belangrijkste deel van het brein is. Mede omdat het datgene is dat de mens als soort onderscheidt van haar naaste soorten: de mensapen, en de rest van de zoogdierenfamilie. Daarbij zijn kanttekeningen te plaatsen.Er waren al enige aanwijzingen die op dat laatste wezen. Bekend in de wetenschappelijke geschiedenis van de neurologie is het verhaal van de spoorwegarbeider die door explosie een ijzeren staaf door zijn voorhoofd gejaagd kreeg, en daarvan herstelde . Van recenter datum
is een Amerikaans Congreslid die door haar cortex werd neergeschoten, en
ook herstelde
.
Wat leidde tot het vermoeden dat het niet zozeer de fysieke schade aan het cortex-weefsel is dat mensen doodt, maar de erbij optredende infectie - hersenweefsel is daar dusdanig gevoelig voor, dat de natuur zelfs het bloed sterk afscheiden ervan houdt, de zogenaamde "blood-brain barrier" .En daaraan is nieuw bewijs toegevoegd, dusdanig opmerkelijk dat dit overzicht er voor is aangepast. Hier een paar stukken uit het artikel dat die ontwikkelingen beschrijft (de Volkskrant, 08-09-2018, door Margreet Vermeulen):
Een ander opmerkelijk aspect aan dit verhaal is dit:
Waar de gevestigde wetenschap hier last van had, was het in het begin genoemde besef van het belang van de cortex voor het zijn van mens, homo sapiens. En ook dat is juist. Het misverstand is dit: er is een verschil tussen het belang van iets voor de soort en voor het individu. Zoals al eerder gezien aangaande het cerebellum
, de kleine hersenen (met de helft van alle neuronen!): je kan er zonder mee geboren worden, en toch een
dusdanig normaal leven leiden dat het slechts bij toeval ontdekt wordt.Nogmaals: er is een verschil tussen het belang van iets voor de soort en voor het individu. En het geciteerde artikel laat zien dat dat ook geldt voor de cortex. En probeer dit, het deels of geheel "weglaten", absoluut niet te doen met de andere, "lagere" onderdelen: ruggemerg, hersenstam en emotie-organen. En naast deze overeenkomst tussen kleine en grote hersenen is er nog één, en tevens eentje dat beide onderscheidt van de overige hersenstructuren: beide bestaan uit een min-of-meer homogeen vel gevuld met lagen van neuronen, de zogenaamde "grijze massa", aangevuld met verbindingen ertussen, de axonen, de zogenaamde "witte massa". Hier voor het cerebellum (aanzicht van opzij - links de hersenstam - wit zijn de axonen die eruit gaan als bundels - deze en de volgende afbeelding uit de anatomie-atlas van Gray ):
En hier, meer schematisch, voor het cerebrum (aanzicht van achteren - eronder de hersenstam - rood zijn de axonen):
Dit soort structuur als één vel met lagen neuronen is in algemenere termen bekend als een "neuraal netwerk" , een term die bekender is
geraakt vanwege de technische toepassing ervan, als techniek om met
computertaal patronen te ontdekken in grote hoeveelheden gegevens. Van het
cerebellum is hier gesteld dat het leert van ervaringen met bewegingen
leidend tot een betere fijnbesturing van het lichaam
, en zo betere
overlevingskansen. Essentieel voor de soort, maar niet voor de, huidige,
individuele mens, die de vaardigheid die vroeger noodzakelijk was voor het
verkrijgen van voedsel nu kan overlaten aan anderen, en zelf op een andere
manier bijdragen.Het voorgaande suggereert sterk dat hetzelfde geldt voor de rol van de cortex. De vraag is dan: welke soort extra functionaliteit biedt de cortex boven dat van wat eronder ligt, waar het sterke vermoeden aangaande het cerebellum is dat het aan het proces van middeling doet - op een slimme manier. De eerste aanwijzing hiervoor ligt in de evolutionaire ontwikkeling ervan. Want de cortex is niet een "latere" of menselijke ontwikkeling, maar al vanaf veel primitievere soorten aanwezig, zoals de volgende illustratie (van hier
en hier
) laat zien:
De derde benoemde structuur, het (optic) tectum, is het centrum dat de ooginformatie verwerkt, dat bij mensen het bovenste deel van de hersenstam is (lichtbruin in het schema - lichtgeel: geurcentrum). In beide evolutionaire hoofdtakken (links en rechts) zijn alledrie benoemde onderdelen voortdurend aanwezig, maar gaat het cerebrum uiteindelijk overwegen. De vraag is dan: welke primitieve functie hebben deze onderdelen waaruit hun latere functionaliteit is ontwikkeld? De vraag is beantwoordbaar als je een stapje terugneemt en de meest algemene functie van het zenuwstelsel benoemt naast die van beweging en waarneming: dat is die van informatieverwerking. Informatie van de waarnemingsorganen moet verwerkt worden tot gedrag effectief voor overleven. En effectief voor overleven betekent in de voortdurend veranderende natuur: effectief omgaan met veranderingen, oftewel "leren". En leren kan je alleen met een geheugen. Het cerebellum kan middelen omdat het eerdere ervaringen met beweging opslaat. De structurele overeenkomsten tussen cerebellum en cerebrum, in combinatie met het reeds primitieve doel dat ze moeten hebben, doet vermoeden dat het cerebrum aanvankelijk ook gewoon een soort van geheugen was. En hier komt de bij de mens bekende computertechnologie te hulp: ook daar had men meteen behoefte aan twee vormen van geheugen: een primitieve en goedkope vorm waarin je één keer iets opsloeg en niets kon veranderen, en een tweede en ingewikkeldere vorm waarbij dat achteraf veranderen wél kon. In computertermen: ROM of "read only memory" en RAM of "random access memory". RAM is ingewikkelder (heeft meer onderdelen), is duurder en kost meer energie. Precies het soort ding waarin de natuur gaat schipperen: zolang (extra) RAM niet nuttig is, alleen ROM want dat kost en gebruikt minder dus is er minder voedsel nodig dus is het makkelijker overleven. Leidende tot het evolutionaire plaatje boven. Wat ontbreekt in het evolutionaire plaatje is de stap van zoogdier naar mens. Met als belangrijke tussenstap die van de apen en mensapen. Op welk punt er een onderscheid gemaakt moet gaan worden tussen de twee bestaande soorten van cortex: de cingulate of "band"-cortex en de neocortex, zie hier:
De geel-gekleurde cingulate cortex ligt als een band over de hersenbalk, wit in het plaatje, de hersenbalk zijnde de verbindingen tussen linker en rechter-hersenhelft. De cingulate cortex is grotendeels hetzelfde in mensen en apen. Het grote verschil is de neocortex, groen in het plaatje - dat is degene die bij mensen zo ontzettend gegroeid is, over de diverse ondersoorten van mensaap naar mens. Naast de positie onderscheiden ze zich op twee andere manieren: qua uiterlijk in dat de cingulate cortex weinig welvingen heeft en voornamelijk in de lengterichting, en de neocortex veel meer en in de breedte. Maar het belangrijkere verschil is intern, in dat het vel van de cingulate cortex vijf lagen aan neuronen telt, en de neocortex zes. Het aantal lagen houdt natuurlijk verband met verschil in functionaliteit - hoe meer lagen, hoe meer functies. Het cerebellum heeft twee en een halve laag, waarbij dat 'halve' slaat op het feit dat de betreffende neuronen veel minder in aantal zijn dan die van de andere twee lagen. Het cerebellum heeft dan ook een primitieve functie waarbij per soort gedrag een verbeterde versie ervan wordt afgeleverd, zonder verdere relatie met andere gedrag - je kan een heel goede tennisser zijn en een slechte voetballer. De functie van de cingulate cortex is besproken bij emotie-organen , en daar verondersteld als
zijnde het geheugen voor reeksen
gedrag, genaamd "scenario's" - iets dat je in werking stelt, en zichzelf
daarna grotendeels automatisch afloopt. Als in "routinetaken". Tevens iets
waarvan de deelstappen je achteraf moeilijk of niet te herinneren zijn.Met deze inleiding is het duidelijk wat de volgende stap zal zijn: een vorm van geheugen voor scenario's waarbij de afzonderlijke stappen wel achteraf toegankelijk zijn. Oftewel: naast de start ervan moet de reeks gebeurtenissen zelf apart "genummeerd" zijn of iets dergelijks - een "label" hebben. Iets dat nauw verwant is aan het begrip "tijd". Ook dit heeft een analogie in de computertechnologie. RAM is de betere vorm van geheugen, maar heeft een tekortkoming: het stopt met functioneren als je de computer "uit" zet en wat er in het RAM staat gaat verloren. Dat geldt niet voor ROM, maar duurt vrij lang om te programmeren en met toenemende informatie heb je er dus steeds meer van nodig want je kan er helemaal niets aan veranderen en zelfs niet wissen en opnieuw gebruiken. Niet erg gebruiksvriendelijk dus en evolutionair met een ernstig nadeel. Wat je wil een ruime opslag waarnaar je makkelijk kan opslaan en wat niet verdwijnt als de stroom uitvalt. Wat er al was ten tijde van de uitvinding van de computer in de vorm van magnetische tape. Dus dat was de eerste vorm van permanente computeropslag. Nu heeft tape-opslag een probleem: om bij het opgeslagene midden op de band te komen, moet je eerst door de helft van de band spoelen. En je moet je gegevens opslaan in opeenvolgende blokken, zodat je weet bij welk blok je moet zijn. Er was dus al snel behoefte aan een vorm van opslag zonder die problemen. Dat werd opslag op draaiende magnetische schrijven, tegenwoordig bekend als "hard disks" (er was eerst een flexibele "floppy" versie). Dit lijkt dus heel erg op de situatie met cingulate- en neocortex. De cingulate cortex slaat complete scenario's op met een vast beginpunt maar waarvan de rest niet los toegankelijk is. De neocortex kan hetzelfde scenario opslaan, maar met de deelstappen wél apart toegankelijk. Waarop zich onmiddellijk een nieuwe mogelijkheid aandient: je kan de losse elementen van scenario 1 combineren met de losse elementen van scenario 2. Het is volkomen duidelijk dat dit een deur opent naar een hele klasse van organisatiemogelijkheden. En een klasse die explosief uitdijdbaar is. En dit is waar de neocortex zich onderscheidt van de eerdere vormen: een grote hoeveelheid verbindingen tussen de onderdelen ervan. Zich onderscheidend van de voorgaande afbeeldingen want die laten alleen verbindingen naar binnen en buiten zien. Hier zijn twee ingekleurde plaatjes van fMRI opnamen van de onderlinge verbindingen binnen de neocortex (van hier
en hier
- de verschillen door verschillen in afbeeldingstechnieken):
Het is duidelijk dat deze structuur vele flexibeler is: met complete scenario's als eenheid, moet je, als je wilt "leren", een compleet scenario vervangen door een ander compleet scenario. Iets dat een tijd aan voorbereiding vergt in dat je het tweede scenario moet opbouwen terwijl je scenario 1 nog blijft gebruiken. In de neocortex kan je dat stap voor stap doen: je kan een slecht werkend deel uit scenario 1 vervangen door een beter werkend deel uit scenario 2. Ook dat is iets dat je beter niet kan doen terwijl je functioneert in een omgeving die een beroep doet op je scenario's. Voor welk probleem er een bekende oplossing bestaat: dit doe je tijdens de slaap. En zo heb je meteen een verklaring voor dromen en het "absurde" karakter ervan: het brein is bezig om delen uit verschillende scenario's aan elkaar te koppelen en te testen op deugdelijkheid . Deze capaciteiten leidden tot het beter functioneren van de cortex dan de eronder liggende structuren, op het vlak van het nemen van beslissingen omtrent handelingen. Eigenlijk een tautologie, want anders waren deze structuren niet ontstaan. Ook dat moet al van dicht bij het ontstaan van het complete zenuwstelsel ontstaan zijn, want er zijn verbindingen van de cortex richting emotie-organen en zelfs naar het ruggemerg, vaak met tussenstations zoals de thalamus, zoals zichtbaar in de volledige versie van de eerder gebruikte illustratie uit Gray's:
Dit geldt ook voor de waarnemingsorganen. De hoofdzenuwen die hun signalen vanuit het lichaam aanvoeren zijn direct verbonden aan kernen in de hersenstam, maar die hebben weer verbindingen naar de cortex, genaamd de optic radiation en de auditory radiation, zodat de cortex die informatie ook kan gebruiken. Maar, let op, dit betekent niet dat de cortex de lagere structuren vervangt. Want om haar beeld van de werkelijkheid te maken en betere beslissingen te kunnen nemen, zijn er dus veel gebieden van de cortex tezamen actief. En dat maakt het proces langzamer. En in veel situaties zijn snelle beslissingen essentieel. En die kwamen al van hersenstam en emotie-organen. De oplossing is dat de drie gebieden met elkaar verbonden zijn waarbij ze elkaar aanvullen. Normaliter, bij de mens, neemt de cortex de beslissingen, maar beslist hersenstam of emotie-organen dat iets snel gedaan moet worden, wordt de cortex buitengesloten en meteen gehandeld. Als iemand in een menigte loopt en van achteren aangestoten wordt, is er eerst de instantane reflex van wegbewegen, wat later het gevoel van angst, en weer wat later de cortex die de wijdere context in aanmerking neemt en concludeert dat je in een menigte nu eenmaal vaker van achter aangestoten wordt en je dus kan bedaren en eerst even omkijken. Dit allemaal geregeld via terugkoppellussen, zoals hier:
Een bevestiging van dit beeld uit de neurologisch praktijk zoals beschreven in het eerste artikel:
Oftewel: de optische hersengebieden zijn niet essentieel voor het zien - zoals de optische kernen in de hersenstam dat wel zijn. Wat dit soort voorbeelden ook nog eens benadrukt, is dat de cortex qua structuur én qua potentiële functionaliteit één homogeen geheel is. Het kan net als een computer vele taken uitvoeren omdat het geen toegewijde structuur heeft, met specifieke mechanische onderdelen, maar één die gebaseerd is op algemene rekenprocessen. Valt een deel van de cortex uit, dan is er de potentie dat andere delen ervan het overnemen.
En de behoefte aan een cortex binnen het brein blijkt dus soms verbijsterend klein te zijn. Maar even duidelijk is dat de cortex dát element is dat radio's en mobieltjes bouwt en de quantumtheorie ontwerpt, en dat dat echt niet ergens anders gedaan kan worden. En dat geldt voor alles dat ligt tussen emoties en dit laatste soort theoretiseren. Dit alles bij elkaar wijst naar de conclusie dat de cortex zich ontwikkeld heeft van het temporale geheugen tot het algemene rekencentrum van het brein. Waarbij dit rekencentrum in de soort genaamd homo sapiens een grensoverschrijdend 
deel van de dagelijkse activiteiten heeft overgenomen,
in normale omstandigheden.Dat grensoverschrijdende is waar te nemen als je de evolutie van de omvang het brein in de tijd bekijkt:
Maar dat is op de schaal van de ontwikkeling van de menselijke soort, iets van 10 miljoen jaar durende. Op de schaal van de ontwikkeling van het brein, dus ongeveer die van de schaal van de ontwikkeling van het leven en het heelal, ziet dat er zo uit, de ''Millions of years' vervangend door "Billions of years":
En zelfs dat ligt nog meer zwart-wit want het bijna-horizontale gedeelte moet je dan eigenlijk bovenop de horizontale as plakken, zo klein of niet bestaand is het dan. En alle andere omstandigheden zou je zo'n soort grafiek, bekend als "exponentiële groei"
, omschrijven als "een probleem", of "een probleem op komst". Waarbij hoort
het bekende verhaal van het eendekroos in de sloot: het begint met één
blaadje, groeit aanvankelijk heel langzaam tot 2, 4, 8, enzovoort, en op een
gegeven moment razendsnel, tot als er eenmaal een goed zichtbaar deel van de
sloot gevuld is, de fase van "volkomen dichtgegroeid" in een oogwenk daar
is.En dan is het te laat: de sloot wordt donker, micro-organismen sterven uit, de vissen gaan dood, enzovoort. Eindpunt: een stinkende sloot. En er is nog een tweede potentiële bron van problemen, met de zichzelf organiserende (neo-)cortex in het brein. Als deel 1 verbindt met deel 2, deel 2 met deel 3, en deel 3 met deel 1. Dan heb je een cirkel. Oftewel: een cirkelproces. En daarin kunnen dingen makkelijk fout gaan. Cirkelprocessen zijn in de wetenschap en techniek bestudeert in het kader van "besturing" of "stuurmanskunst" of "cybernetica" . Waarbij men twee hoofdsoorten onderscheidt: die waarbij na
één cirkel het signaal of de afwijking van de koers versterkt wordt, en die
waarbij er verzwakking optreedt. Dat laatst leidt naar evenwicht: zo blijf
je op koers: "Te veel naar links, dan bijsturen". Het eerste leidt tot een
steeds sterkere groei van signaal of afwijking. Dat is weer exponentiële
groei. En exponentiële groei kan gunstig zijn als je iets kleins snel groot
wilt maken, maar dus ook ongunstig of zelfs catastrofaal: zie het geval van
de sloot.Maar het vermoedelijk belangrijkste bijproduct van cirkelprocessen in de cortex is iets waar mensen verder nogal geheimzinnig over doen: bewustzijn. Het kijken naar jezelf oftewel wat je zelf doet en je eigen hersenprocessen eromheen, die men dan "gedachten" noemt. Het is wel eens vergeleken met het Droste effect: het Droste-blik waarop je het Droste-blik zelf weer ziet, enzovoort - voor de bijbehorende animatie, klik op het plaatje:
Ook deze simpele animatie laat al zien: je kan er horendol van worden. Aan de explosieve ontwikkeling van het cerebrum zitten dus twee kantne: die van de inleiding oftewel de evolutie die laat zien dat hoe meer, hoe beter. En die van de explosieve groei en de cirkelprocessen die laat zien dat er ook het één-en-ander fout kan gaan, speciaal met het ontwikkelen van abstracte vaardigheden zoals in homo sapiens - , het verschil te illustreren als volgt:
Het linker tonende een denkcirkel waarin het denkproces gerelateerd wordt aan de realiteit, en in het tweede aan abstracte begrippen - of ook wel: de buitenwereld en de eigen wereld. Er zijn veel mensen die sterk neigen naar het tweede, vooral degenen die nogal wat belang aan zichzelf en hun gedachten hechten  , en die gaan er dan vaak
ook boeken over schrijven en dat noemt men dan literatuur of filosofie
 .
en dus het risico lopen om "horendol" te worden.En dat er onder literatoren en filosofen zich veel getormenteerden bevinden, is het intrappen van een open deur. Maar ook onder mensen die zich
niet zo specialistische bezighouden met dit soort min-of-meer intellectuele
onderwerpen is het cirkelproces en de bijbehorende kans op zelfversterking een
alom en altijd aanwezig risico. Dit is hier naar aanleiding van bestaande
maatschappelijke verschijnselen als beschreven onder de noemer "cognitieve
dementie"
: het feit dat men de eigen geest aanpast aan een in die eigen beeld
bestaand beeld van de wereld, ertoe leidende dat men grotendeels of geheel
blind wordt voor de werkelijkheid, zoals literair geïllustreerd door het
sprookje van "De Nieuwe Kleren van de Keizer":
Wat maatschappelijk zijn meest in het oog springende en vermoedelijk ook meest destructieve versie heeft in dat wat heet de "politieke-correctheid". Waarvan de politiek-correcten, geheel volgens het ziektebeeld, dan ook beweren dat ze het niet hebben of zelfs dat het niet bestaat, zie de illustratie hier direct boven. Waarna besloten wordt met een toepassing van het "technische" deel van het voorgaande dat ook het maatschappelijk toegepaste deel illustreert. In het artikel over de gaten in de hersenen, stond ook dit tussenstuk:
Oftewel: de onderzoeker constateert twee factoren die van invloed zijn op de hersenwerking: geslacht en handoriëntatie. Het staat hier niet vermeld, maar uit andere onderzoeken is bekend dat de hand-oriëntatie een wederzijdse invloed heeft op de specialisatie van en communicatie tussen de twee hersenhelften. Als je aanneemt dat die communicatie niet per radio gaat maar met neuronverbindingen. moet er dus een verschil zijn in het patroon van verbindingen in de diverse gevallen. Dat is al eerder gebleken (Volkskrant.nl, 03-12-2013, door Sache Kester
)
Technisch gezien precies hetgeen je zou verwachten op grond van het ervoor geciteerde onderzoek. Maar die kop van de Volkskrant heeft een andere boodschap. Die kop zegt: dit bevestigt iets. Maar wat het bevestigt is niet een vooroordeel, maar een "gezond verstand"-oordeel. Het "gezond-verstand"-oordeel dat zegt dat als man en vrouw qua uiterlijk en diverse functionaliteiten zoals bijvoorbeeld het krijgen van nageslacht al zo fundamenteel verschillen, het bijzonder onwaarschijnlijk is dat je daarvan geen weerslag zou zien in de hersenen. Dat gezond klinkende "gezond verstand"-oordeel wordt door de Volkskrant hierboven omschreven als een vooroordeel. Een vooroordeel over het al dan niet bestaan van verschillen tussen man en vrouw. Waarbij het dus duidelijk zo is dat de Volkskrant er van uitgaat dat die verschillen er niet zijn. Want het constateren van die verschillen noemen ze een 'vooroordeel'. En niet een "oordeel". Nu zegt de Volkskrant dat niet zomaar. Het "Er bestaan geen verschillen tussen man en vrouw" behoort tot de (huidige) politieke-correctheid (net als "Er bestaan geen verschillen tussen etnieën en culturen"). Dus wat staat er onder het onderzoek waaruit verschillen blijken qua hersenstructuur, bij geslacht en handorëntatie:
Het is onduidelijk of dit stukje tekst van de onderzoeker of van de Volkskrant is, hoewel dat laatste zeer ongebruikelijk is bij een tussenstuk. Maar in beide gevallen laat het de ernst zien van het verschijnsel: met de neus in de stront gedrukt en het hoofd net weer opgeheven, verklaart men vrolijk "Dat is geen stront". Dat is dus cognitieve dementie. Veroorzaakt door cirkelprocessen in de neocortex. Hetgeen zo ver gaat dat een wetenschapsjournalist van de Volkskrant kan verklaren dat je dit soort hersenonderzoeken maar niet moet geloven ... (overigens: dat laatste onderzoek dat het tegendeel bewees haalde wel de
website, maar dus niet de gedrukte krant ...)Waarna de rest van hoe het in de cortex werkt redelijk onbelangrijk lijkt, ten opzichte van de opgave om er eerst maar eens mee te leren omgaan. Voor wie dat laatste meteen wil aanpakken, ga naar Cognitieve dementie
, of ga eerst naar
de enige uitingsvorm ervan: de taal
. Maar wat natuurlijk bij verder doorwerken op hetzelfde neerkomt.Naar Neurologie, organisatie
, of site home
·.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
