Bronnen bij Houding top I: psychopaten

Psychopathie is natuurlijk het extreme aspect van het verschijnsel van slechte moraal, waarvoor, even natuurlijk geldt, dat het relatief een stuk minder voorkomt, zie Psychologische krachten, glijdende schaal . Ze zijn een voorbeeld voor de meer voorkomende gevallen die een beetje minder extreem zijn, en de zeer veel meer voorkomende gevallen die nog wat minder extreem zijn, zie hier . Overigens zijn er veel meer gevallen van sociopathie dan van psychopathie, sociopathie zijnde (op deze website) hetzelfde als psychopathie maar dan met betrekking tot de gemeenschap in plaats van individuen. Omdat het makkelijker is je te misdragen ten opzichte een groep dan een individueel mens, en het aantal psychopaten als ergens tussen de 5 en 10 procent blijkt te liggen, mag men aannemen dat dat van sociopaten minstens in de vele tientallen procenten ligt.

Onder een verzameling bronnen aangaande de duidelijk psychopate gevallen (www.nieuwsblad.be, 18-04-2005):
  'Bazen zijn waarschijnlijk psychopaten'

Drie van elf persoonlijkheidsstoornissen komen meer voor bij managers dan bij gestoorde criminelen, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek waarover de Britse kwaliteitskrant The Guardian heeft bericht.

Totnogtoe waren er al case-studies waaruit bleek dat er echt ,,succesvolle psychopaten" zijn. Ze werden beschreven als ,,emotieloos, met oppervlakkige charme en een grenzeloze bereidheid om anderen te gebruiken". Ze verschillen volgens die case-studies enkel van persoonlijkheidsgestoorde criminele psychopaten in gezagsgetrouwheid en minder impulsiviteit.
    Maar Belina Board en Katharina Frizon van de Universiteit van Surrey wilden nu nagaan of dergelijke bevindingen al dan niet louter anekdotisch zijn. Zij onderzochten daarom of er enige overlapping bestaat tussen de persoonlijkheid van businessmanagers, psychiatrische patiënten en gehospitaliseerde misdadigers (psychopatisch en psyschiatrisch ziek).
    De onderzoekers stelden volgens The Guardian vast dat drie van elf persoonlijkheids-stoornissen meer voorkomen bij managers dan bij gestoorde criminelen.
    Vooreerst is er wat men kan noemen de ,,komediantenstoornis", wat oppervlakkige charme met zich meebrengt naast onoprechtheid, egocentrisme en manipulatie. Er is ook een op zichzelf gefocust gebrek aan empathie voor anderen, exploitatiedrang en onafhankelijkheid. Ten derde is er een ,,dwangmatige" stoornis bij managers, bestaande uit onder andere perfectionisme, buitensporige toewijding tot het werk, rigiditeit, koppigheid en dictatoriale tendensen.

En een tweede groep (de Volkskrant, 06-09-1996):
  Politici lijken net psychopaten

Politici en succesvolle beurshandelaren vertonen opmerkelijke overeenkomsten met criminele psychopaten. Het enige verschil is dat carrièremakers zich meestal aan de wet houden. Psychologen van de Caledonian Universiteit in Glasgow zijn tot deze conclusie gekomen na een driejarig onderzoek.

Voor het onderzoek is voornamelijk gesproken met 105 tot lange gevangenisstraffen veroordeelde criminelen. Volgens wetenschapper Lisa Marshall was er bij politici en beurshandelaren grote onwil om aan de tests mee te werken. Om uit te maken welke van de 105 wetsovertreders tot de pyschopaten behoorden, vergeleek Marshall hun antwoorden met een veel gebruikte lijst van twintig karakteristieken van 'de psychopaat'.
    Op die lijst staan kenmerken als egoïstisch denken, pathologisch liegen, extreem gevoel van eigenwaarde, anti-sociaal, chronisch instabiel, het voordurend nodig hebben van een stimulans, het er op nahouden van onrealistisch lange-termijndoelen en een parasitaire levensstijl. Kortom, eigenschappen waar een doorsnee politicus er ook wel een paar van bezit.
    'Psychopaten liegen gemakkelijk. Ze scheppen voldoening in het misleiden van mensen, terwijl politici liegen met een doel', aldus Robert Cook, begeleider van het onderzoek in Glasgow. Marshall voegt daar aan toe dat mensen die een beroep uitoefenen met veel macht voldoende van de twintig eigenschappen bezitten om als psychopaat door het leven te gaan.
    Naast politici en beurshandelaren worden ook journalisten psychopatische eigenschappen toegedicht. 'Het zijn mensen die risico's nemen en de trekken van een psychopaat hebben zonder criminele bedoelingen.'
    Onder de 105 onderzochte criminelen bevonden zich vijftig psychopaten. Volgens Marshall handhaafden de ouders van de psychopaten geen discipline en waren ze inconsequent in hun behandeling van hun kinderen. ...

Ter illustratie meteen maar een specifiek geval. Meer over het algemene verschijnsel daaronder (de Volkskrant, 18-07-2006, door Sanne ten Hoove en Raoul du Pré):
  Charmante Gonny denkt in de eerste plaats aan zichzelf

Niet eerder was een nieuw Kamerlid zo omstreden. Gonny van Oudenallen – voorheen raadslid in Amsterdam – heeft een geur van opportunisme en fraude om zich heen hangen.

Bernard Frank oogt nerveus. De mede-oprichter van de Amsterdamse autopartij Mokum Mobiel zit aan zijn stamtafel in het Jordanese café Hegeraad en rolt het ene na het andere shagje, cola-light binnen handbereik. Zal hij vertellen over Gonny van Oudenallen, Nederlands nieuwste Tweede-Kamerlid? Hij twijfelt. ‘Ik zit middenin een verdringingsfase’, zegt hij. ‘Praten over Gonny vind ik moeilijk.’ Bovendien voelt hij zich niet veilig. ‘Ze heeft mensen om zich heen. Enge mannen.’
    Uiteindelijk doet Frank toch zijn verhaal. Hoe deze ‘uitermate charmante vrouw’ hem manipuleerde, meesleepte en uiteindelijk de kas van Mokum Mobiel plunderde. Nog ziet Frank de penningmeester van de gemeenteraadsfractie huilend op zijn kamer zitten, nadat hij had geconstateerd wat voor een chaos Van Oudenallen had veroorzaakt in de boekhouding. Franks conclusie is hard: ‘Mevrouw van Oudenallen deugt van geen kanten. Het is een regelrechte schande dat ze nu in de Tweede Kamer zit. Ik heb alleen maar ellende met haar meegemaakt.’
    ... Haar Amsterdamse reputatie snelde haar vooruit: als gemeenteraadslid voor Mokum Mobiel was Van Oudenallen vorig jaar in de hoofdstad een van de hoofdrolspelers in de geruchtmakende bonnetjesaffaire.
    Ze liep tegen de lamp na een onderzoek van de gemeentelijke accountantsdienst. Veel uitgaven van Mokum Mobiel bleken op geen enkele manier te verantwoorden. In 2003 maakte ze namens de raadsfractie ruim 21 duizend euro over op de rekening van haar eigen bedrijf, Dreams Come True, voor ‘adviezen’ aan zichzelf. Ze winkelde met de partijpinpas – naar eigen zeggen omdat ze haar andere pincodes was vergeten – en declareerde torenhoge telefoonrekeningen. ...
    De bekende puzzelmaker Bart Schuil, die Van Oudenallen nog kent uit haar LPF-tijd, zegt het zo: ‘Gonny van Oudenallen is een van zichzelf overtuigde nitwit die altijd alleen met zichzelf bezig is. Ze denkt op elk moment in de eerste plaats aan haar bankrekening.’ ...
    Mokum Mobiel richtte zich vooral op het gemeentelijk parkeerbeleid. ...
    Een deel van de Amsterdammers bleek ontvankelijk voor haar boodschap. In 1998 veroverde Van Oudenallen haar eerste raadszetel. Meteen gaf ze te verstaan dat Mokum Mobiel geen single issue-partij was. Van Oudenallen ontpopte zich tot een kleurrijk en ijverig raadslid dat zich vrijwel overal mee bemoeide: van de SARS-epidemie tot het verdwijnen van de stadsmus en de strijd tegen kauwgom op straat. Met succes pleitte ze voor een wandelstrook over de heringerichte Dam. De nieuw aangelegde zwerfkeitjes brachten namelijk onherstelbare schade toe aan pumps, zo wist Van Oudenallen uit eigen ervaring.
    ‘Gonny was het paard van onze partij’, zegt Maurits Guepin, voorzitter van de vereniging Mokum Mobiel. ‘Iedereen deed het voor Gonny. Ze is gedreven, heeft het hart op de goede plaats en is in staat mensen te mobiliseren. Het is haar verdienste dat we acht jaar in de raad hebben gezeten.’
    Toch was het volgens sommigen een kwestie van tijd tot het fout zou gaan met Van Oudenallen. In de VVD bijvoorbeeld kenden ze haar nog van vroeger. Tom Smitsloo, begin jaren negentig voorzitter van het VVD-bestuur Amsterdam Binnenstad, royeerde haar als lid van zijn bestuur nadat ze actief werd voor Mokum Mobiel. Smitsloo was er niet rouwig om. Hij omschrijft Van Oudenallen als een ‘kip zonder kop, of liever: een vrouw met een sterk privé-gekleurde agenda waarvan wel meer mensen last hebben die de politiek misbruiken voor eigen doeleinden.’
    Binnen Mokum Mobiel verloren de eerste mensen hun geloof in Van Oudenallen toen ze zich eind 2002 aanmeldde voor een plekje op de kieslijst van de LPF. Prominent Mokum Mobiel-lid Henk Faanhof, beroemd wielrenner uit de na-oorlogse jaren, ziet dat als het begin van het einde. ‘Het was de dolkstoot voor ons. Ze had doodleuk op twee paarden gewed. Als ze niet in de raad kwam, kon ze altijd nog voor een andere partij in de Kamer.’ ...
    Puzzelmaker Bart Schuil echter, maker van onder meer cryptogrammen in de Volkskrant, had meteen zijn twijfels. Hij was door zijn vriend Hammerstein gevraagd een oordeel te vellen over de kandidaten. ‘Ik herinner me dat er een ontzettend roodharig gevaarte tegenover me aan tafel zat, waarvan ik meteen zei dat ik haar volledig ongeschikt vond voor de LPF. Ze wekte stellig de indruk dat het haar niets kon schelen waar ze solliciteerde, of het nou de PvdA was, de SP of de LPF. Ze wilde gewoon de Kamer in. Daarbij vond ik haar een reuze druk type. Zenuwachtig.’
    De LPF sloeg Schuils advies in de wind en zette Van Oudenallen op de achtste plek. In eerste instantie redde ze het daarmee net niet, omdat Hilbrand Nawijn een voorkeurszetel kreeg.
    Ze bleef dus actief voor Mokum Mobiel, maar rond die tijd zette het verval in, analyseert Faanhof. Toen het mis ging met de boekhouding keerde een deel van de partij zich radicaal tegen Van Oudenallen. In een poging zichzelf te verdedigen herinnerde ze aan het ernstige ongeluk dat haar overkwam in 1991, toen ze werd geschept door een auto. Sindsdien kampt ze met concentratiestoornissen, zegt ze. ‘Daarmee houdt niemand rekening.’
    Een poging haar uit de partij te zetten mislukte, maar de sfeer was definitief verpest. In vergaderingen zaten partijbestuurders schreeuwend tegenover elkaar. Via de pers beschuldigden ze elkaar van de vreselijkste dingen. Faanhof windt zich nog altijd hevig op: ‘Het is een rotzooitje geworden. Een puinhoop. Een totale ramp. Gonny liep met de pinpas van de partij rond. Daar betaalde ze alles van, links en rechts. Toen de accountants om de boekhouding vroegen, zei ze dat die gestolen was. Ze deed zelfs aangifte van verduistering. Dan ben je diep gezonken hoor. Die boekhouding is er natuurlijk nooit geweest. Gonny heeft zoveel gelogen dat ze de waarheid niet meer van de leugen kan onderscheiden. Ze legt alleen maar tegenstrijdige verklaringen af. En nu zit ze ook nog in de Kamer met haar eenmansfractie, dat loeder.’ ...

En over her algemene verschijnsel (VPRO-gids, 12-05-2001, interview door Jeroen van Bergeijk
  Psychopaten aan de macht

Dr. Paul Babiak is een New Yorkse bedrijfspsycholoog gespecialiseerd in psychopaten. Niet elke psychopaat is een Hannibal Lecter. Er zijn ook psychopaten die geen moorden plegen en gewoon op kantoor zitten. Nou ja gewoon, volgens Babiak laat de ‘industrial psychopath’ in de werkomgeving een spoor achter van gebroken levens en ontspoorde carrières.

In wat voor soort beroepen kom je psychopaten tegen?
Je vindt ze eigenlijk overal. In de afgelopen 12 jaar dat ik onderzoek heb verricht naar psychopaten binnen bedrijven, ben ik ze tegengekomen in de medische wereld, bij personeelsafdelingen, in verkoopfunkties en op onderzoeksafdelingen. Opvallend is dat je ze vaak aantreft in de aandelensektor. Een collega heeft onderzoek gedaan naar de aandelenmarkt van Vancouver in Canada en daar bleek een fiks aantal psychopaten rond te lopen. Psychopaten zul je niet zo snel aantreffen in bureaucratische ondernemingen en instellingen. Psychopaten hebben voortdurend nieuwe stimulansen nodig en die vind je daar niet. Bovendien is er teveel orde en regelmaat, teveel controle in een bureaucratie. Psychopaten floreren in chaos. Dus vooral ondernemingen waar veel verloop in het personeel zit en waar de regels niet vast liggen zijn ideale doelen voor psychopaten.

Wat is een psychopaat eigenlijk?
...  De psychopaat heeft drie belangrijke drijfveren: hij vindt het leuk om mensen pijn te doen, hij wil winnen en hij heeft voortdurend spanning nodig. Je moet psychopaten zien als roofdieren en roofdieren zijn op zoek naar een prooi. De prooi is in dit geval mensen.

Hoe gaat een psychopaat in een bedrijf te werk?
De ‘industrial psychopath’ ziet een bedrijf als een ‘score’. Hij kijkt naar een bedrijf zoals een overvaller naar een oud dametje op straat kijkt. Kan ik haar beroven en zo ja hoe? Het doel is een ‘scam’ op te zetten, bevorderd te worden en zoveel mogelijk geld en aanzien te verwerven. Psychopaten zijn eersteklas charmeurs en leugenaars. Bovendien weten ze precies waar de zwakke plekken van mensen zitten. Vervolgens apen ze die zwakheden na om sympathie te wekken. Het gevolg is dat het slachtoffer het gevoel heeft dat hij een gelijke heeft ontmoet, iemand die net zo denkt als hij, iemand die hij kan vertrouwen. Is dat vertrouwen eenmaal gewonnen dat laat de psychopaat zijn slachtoffers het werk opknappen. Hij zelf ondertussen probeert zo snel mogelijk een wit voetje te halen bij het management, liefst de directeur. Als een van zijn collega’s, of zijn directe chef, doorheeft dat de psychopaat zijn werk niet naar behoren doet - en dat doen ze nooit want ze zijn aartslui - en naar het management loopt, maakt dat meestal niet veel uit, want de psychopaat heeft al een uitstekende indruk gewekt bij de hoogste baas. Ik zal je een voorbeeld geven. Ik werd bij een bedrijf gehaald om te kijken naar een afdeling waar de mensen slecht met elkaar overweg konden. Ik kwam er al snel achter dat één employée, laten we hem Dave noemen, de problemen veroorzaakte. Dave zat er al een tijdje en al zijn collega’s waren er ondertussen wel achter dat hij niet deugde. Hij was altijd te laat, deed zijn werk slecht en gaf voortdurend anderen de schuld van zijn falen. Ik kwam er al snel achter dat hij op zijn CV had gelogen over zijn opleiding. Toen ik dat vertelde aan zijn chef ging die daarmee naar de directeur. Maar de directeur had juist een hele hoge dunk van Dave en zei tegen de chef dat zo’n leugentje niet belangrijk was. ‘Val me daar niet mee lastig’, zei hij letterlijk. Afijn, toen ik later nog eens in dat bedrijf terugkwam was Dave’s chef uit frustratie vertrokken en had Dave zijn funktie overgenomen. En dat is niet uitzonderlijk. Psychopaten krijgen vaak promoties. Heel vaak worden ze benoemd in leidinggevende funkties. ...

En nog een algemene (van www.beschermjezelf.nl):
  Gewetenloze mensen

Persoonlijkheidsstoornis
Psychopaten kennen we van enge films en van gruwelijke (serie)moorden. Het zijn dan altijd zeer kille persoonlijkheden zonder geweten. Ze hebben ijskoude ogen en kunnen iemand zonder wroeging vermoorden. Ze komen heel normaal over en ogen zeker niet “gek”. Psychopathie is dan ook geen ziekte van de geest maar een zogenaamde persoonlijkheid-stoornis.
    Persoonlijkheidstoornissen komen anders dan geestesziektes niet voort uit een gebrekkige geestelijke ontwikkeling of een geestelijke afwijking (ziekte), maar uit een afwijkend gevormd karakter (ego). Ze hebben dan ook altijd een afwijkend denkpatroon.
    Net als alle andere persoonlijkheidstoornissen zijn deze niet aan de buitenkant zichtbaar. Hierdoor behoeft de stoornis meestal geenszins een belemmering te zijn voor het functioneren in de maatschappij. Deskundigen schatten het aantal psychopaten in Nederland op minimaal 100.000 en maximaal 800.000. Dat betekent eenvoudig dat 95% van alle psychopaten niet ontdekt worden. Psychopaten zijn meestal zeer intelligent en kunnen zeer goed acteren en liegen. Ze hebben al vroeg geleerd om sociaal wenselijke antwoorden te geven. Ze hebben ook vaak oprecht spijt of beloven al snel iets op erewoord. Kortom ze hebben al snel geleerd hoe zij andere mensen kunnen manipuleren.
    Daar komt bij dat elk mens trekjes vertoont van persoonlijkheidstoornissen, dus voelen we ons niet gauw bedreigd. Iedereen liegt wel eens of is wel eens heel egoïstisch. We spreken dan ook pas van een persoonlijkheidstoornis als het afwijkende gedrag echt hinderlijk is (of wordt) voor anderen. Mensen met een persoonlijkheidstoornis zorgen er zelf voor dat de stoornis niet al teveel opvalt. Ze wisselen eenvoudig vaak van werk of kennissen, zodat niemand ze echt goed leert kennen. Ze houden conversaties veelal oppervlakkig of men brengt zichzelf in omstandigheden of functies die een "harde" opstelling vergt, zoals de crisismanager. Het gevolg van dit gegeven is, dat mensen met een persoonlijkheidsstoornis zeer goed kunnen functioneren in een omgeving, waar die stoornis niet (snel) opvalt en mogelijk zelfs op prijs word gesteld.
    Geef een psychopaat bijvoorbeeld een baan, waar hij (veel) macht kan uitoefenen over anderen mensen, lekker verdient en zelf weinig hoeft te doen en u ziet een tevreden mens. ... Tevreden natuurlijk tussen haakjes want psychopaten hebben absoluut geen dieptegevoel, zodat ze nooit echte liefde of echt geluk zullen proeven. Geluk zit bij psychopaten in oppervlakkige resultaten, bijvoorbeeld hun (macht)positie in de maatschappij of de resultaten van het bedrijf of de winst van een project. Altijd zaken die door de buitenwereld beoordeeld worden als succesvol. De echte successen in het leven, bijvoorbeeld anderen mensen helpen en/of gelukkig maken, zijn resultaten die voor psychopaten ongrijpbaar zijn.

Geweld door psychopaten
De psychopaat-manager kan zijn machtswellust vaak ook simpel achter beleid of regels verschuilen. Hooguit zal opvallen dat de hij in vergelijking met andere managers vaak geen echt mededogen heeft met zijn onderdanen. Maar wie zal daarop letten bij een reorganisatie of een noodzakelijke schoonmaakactie. Het gaat vaak pas fout als men deze mensen gaat dwarsbomen. Het zorgvuldig opgebouwde uiterlijke (schijn)plaatje (imago) klopt ineens niet meer. ... De crisismanager ontslaat wel erg veel mensen en verliest hierbij de zorgvuldigheid uit het oog. De psychopaat heeft dan ineens geen controle meer over zijn leventje. Hij ziet al zijn zorgvuldig opgebouwde geneugten verdwijnen. Net als elk ander mens kan hij zich dan gaan verdedigen tegen al deze "bedreigingen".
    Psychopaten leveren dan extra gevaar op, omdat ze van nature nooit aan de belangen van anderen denken en uitsluitend uit eigen belang handelen. Zij zien alles, wat tegen hun belangen ingaat, dus als een regelrechte aanval tegen henzelf en nooit als een gerechtvaardigd belang van de ander. ...

En nog een algemene (van www.intermediair.nl, 04-01-2005, door Chris Sprangers):
  Psychopaten in pak

Naar schatting één procent van de mensheid is psychopaat. De meesten lopen vrij rond en velen van hen zitten hoog in de boom in het bedrijfsleven. Van dé deskundige op het gebied van psychopathie, de Amerikaan Robert Hare, verschijnt binnenkort Snakes in suits. Inclusief handige checklist.

Iemand die behoorlijk lullig uit de hoek kan komen
Biedt zich aan voor een leidinggevende functie: ‘Charmante verschijning, vlotte prater. Presenteert zich goed, komt zeer overtuigend over. Kan veel dingen tegelijk aanpakken en snel inspelen op wisselende situaties en problemen. Heeft geen moeite vergissingen toe te geven. Onderhoudt goede relaties met mensen op allerlei niveaus. Is goed in staat noodzakelijke impopulaire maatregelen door te voeren. Is niet iemand die lang blijft hangen in negatieve emoties; kan zich snel over boosheid heen zetten. Blijft ook in moeilijke situaties zakelijk. Heeft genoeg inzicht in mensen om hun zwakheden en persoonlijke problemen snel te onderkennen. Is flexibel en pakt problemen aan door ‘samen de schouders eronder te zetten, dan komen we er wel uit’.
    ‘Ik zou hem zo aannemen’, zegt Jent Bijlsma grijnzend. Bijlsma coacht individuele mensen en bedrijven die zijn vastgelopen. ‘Ik ook’, beaamt Eric Blaauw, forensisch psycholoog met wie Bijlsma samen de harde kern van Pijnruimen ® vormt (www.pijnruimen.nl), een onderzoeks- en adviesbureau dat bij bedrijven ‘pijn ruimt’: interdisciplinair te hulp schiet als er ergens binnen een bedrijf pijn wordt geleden of gedaan.
‘En toch heb ik in dit profiel alleen maar elf van de twintig kenmerken opgesomd die de psychopaat typeren.’ En met ‘psychopaat’ bedoelt Blaauw hier niet wat de volksmond daaronder verstaat: iemand die behoorlijk lullig uit de hoek kan komen, vooral met een slok op, en die vaak vreselijk naar doet tegen anderen; maar de klinische psychopaat, de (vaker een) man met een ernstige persoonlijkheidsstoornis waarvan de afwezigheid van een geweten zoals wij dat kennen, een volstrekt onvermogen tot empathie en een tot kosmische proporties opgeblazen ego de hoofdingrediënten vormen: wolven in schaapskleren. Of, zoals ze in de meer aangepaste variant in het bedrijfsleven rondlopen: slangen in pakken.
    De schattingen over hoeveel psychopaten er rondlopen, variëren, maar dé deskundige op het gebied van psychopathie, de Amerikaan Robert Hare, houdt het op één à twee procent van in ieder geval alle Noord-Amerikanen. Onder criminelen die voor zware delicten zijn veroordeeld, en bij wie Hare in de jaren vijftig zijn onderzoek naar psychopathie begon, ligt het percentage aanzienlijk hoger. Hare schat dat van de typische Amerikaanse gevangenispopulatie twintig procent psychopaat is, maar die zijn wel verantwoordelijk voor de helft van alle gewelddadige misdrijven. Er is weinig rekenvaardigheid voor nodig om vast te stellen dat, als Hare het bij het rechte eind heeft, het overgrote merendeel van de psychopaten derhalve vrij rondloopt. En dat is ook precies waar Hare op wijst in het boek dat hij samen met de New Yorkse organisatiepsycholoog Paul Babiak schreef en dat dezer dagen verschijnt. Snakes in suits heet het boek. En daarmee doelen de heren op de psychopaten in het bedrijfsleven, de politiek, de wereld van media en entertainment en in typische macho-culturen als politie en brandweer, het onderwijs, de effectenbeurs, arbitrage bij banken en – jawel – ziekenhuizen – al die plaatsen waar ze mensen kunnen domineren ‘teneinde de klus te klaren’. ‘Als ik mijn onderzoek naar psychopathie niet in gevangenissen had kunnen doen, was ik zeker uitgeweken naar de effectenbeurzen’, heeft Hare in diverse interviews laten weten. En hij meent het. De psychopaten zijn onder ons, om ons heen; het is die gevoelige tv-presentator die tranen weet los te weken bij de mensen die hij voor het oog van de camera onder handen neemt, de charmante politicus die het duidelijk zo goed meent met de mensheid, de topmanager die handelt met voorkennis – ‘Wie? Ik? Och gut nou toch, helemaal niet bij stilgestaan. Wat dom nou van me.’ En relatief veel van hen zijn iemands baas. Want psychopaten schoppen het vaak ver.

Mensen met psychopathische trekken
‘Kijk’, zegt psycholoog Arjan Eleveld, directeur van organisatieadviesbureau LTP, dat onder meer assessments en screening doet voor hoge functies in het bedrijfsleven, ‘van mensen aan de top wordt verwacht dat ze een visie hebben en dat ze die visie goed kunnen uitleggen aan anderen. Psychopaten kunnen vreselijk goed liegen en fantaseren. Fantaseren en een visie hebben: dat ligt erg dicht tegen elkaar aan.
    ‘Van topmanagers wordt ook verwacht dat ze anderen van hun gelijk kunnen overtuigen. Een psychopaat kan dat als geen ander. Hij manipuleert mensen precies naar de plek waar hij ze hebben wil. Daar hoeft hij niet eens bij na te denken, dat is een tweede natuur voor hem. ‘Vroeger keek je bij assessments vooral naar iemands vaardigheden. Pas sinds een paar jaar zijn we ook nadrukkelijk op iemands drijfveren gaan letten en op dingen die hij moeilijk vindt: wordt iemand gedreven door een onbedwingbaar verlangen aardig gevonden te worden? Nou, een psychopaat zeker niet. Veel in het bedrijfsleven gaat fout doordat men geen beslissingen durft te nemen, of, als men ze neemt, ze niet ten volle durft uit te voeren. Dus kijken we: kan deze kandidaat dat? Nou, als iemand dat kan, is het wel de psychopaat. Vind je het dan raar dat hij in de top terecht weet te komen? We zien dus wel mensen langskomen die duidelijk psychopathische trekken hebben. Een echte full blown psychopaat ben ik in mijn praktijk nog niet tegengekomen. Maar dat gaat ongetwijfeld een keer gebeuren.’
    Paul Babiak zal de eerste zijn om Elevelds woorden te onderstrepen: ‘Psychopaten hebben karaktertrekken die veel lijken op die van de ideale leider. Een ideale leider is vaak narcistisch, egocentrisch, dominant, heel assertief, soms op het agressieve af. Dat kun je makkelijk verwarren met het pesten en zieken dat een psychopaat doet. Bovendien: psychopaten haten regels en zijn gek op chaos, zodat ze zich binnen de moderne, snelbewegende onderneming prima op hun plaats voelen.’ Maar als psychopaten dan zo verdacht veel op heel goede managers lijken, hoe scheid je dan de bokken van de schapen? En hoe kom je zo’n bok überhaupt op het spoor? ‘Vaak is het de bedrijfsarts die aan de bel trekt’, zegt Blaauw. ‘Die ziet dat er op een bepaalde afdeling veel zieken zijn, dat er veel verzuim is – en dat doorlopend. Vaak hoort hij ook mensen klagen over steeds weer dezelfde leidinggevende. Die arts denkt dan op een gegeven moment: “Hier is iets aan de hand, hier moeten we iets aan doen”. Die meldt dat bij de directie, waarna wij soms in het geweer worden geroepen.’
    Maar er zijn ook wel andere signalen. Veel gedrag van psychopaten is volstrekt normaal, maar onderscheidt zich, voor de goede waarnemer, doordat het net even té is. ‘Een joviale klap op de schouder, die pijn doet of je bijna omver gooit’, zegt Bijlsma. ‘Of tegen een gezette collega in het bijzijn van anderen: “Hee ouwe vetzak, wat zie je er weer ranzig uit op de maandagmorgen… Geintje! kun je toch wel tegen, hè?”’ Of er worden rouwkaarten het bedrijf rondgestuurd met de naam van een collega erop als overledene. Grapje, moet kunnen. ‘Een ander signaal is soms dat bijna een hele afdeling agressief is’, vult Blaauw aan. ‘Vergis je niet: zo’n psychopaat kan echt een hele afdeling naar zijn hand zetten en volledig verzieken. Zijn agressie wordt dan de norm binnen zo’n afdeling. Er wordt veel geruzied onderling, maar ook klanten worden agressief bejegend.’

Ontwikkelingsbehoefte bepalen van potentiële managers
‘De opdracht die wij krijgen luidt natuurlijk niet “Er zit een psychopaat op die en die afdeling, zoek hem op en jaag hem weg”. Het is meer een kwestie van: “Er zijn problemen op die afdeling, ga eens kijken hoe het probleem in elkaar steekt en wat we eraan moeten doen”. Vervolgens gaan we praten met alle betrokkenen: de man zelf, zijn ondergeschikten, de mensen boven hem, oud-medewerkers. We hebben wel meegemaakt dat een vrouw die al jaren bij het bedrijf weg was in huilen uitbarstte bij het horen van de naam van die betreffende chef. Ze wilde niet met ons praten, was nog steeds doodsbang voor hem.’ Bij die gesprekken wordt ook door Blaauw dankbaar gebruik gemaakt van de PCL-R, de Psychopathie Checklist. Hij is ontworpen door de eerder genoemde Robert Hare. Nadat die zo’n twintig jaar lang onderzoek had gedaan onder psychopaten in gevangenissen, had hij in de jaren zeventig genoeg zicht op de geestesziekte gekregen om de checklist te kunnen opstellen. De checklist bestaat uit een aantal invulformulieren en een gedetailleerde beschrijving van hoe de persoon op die lijsten gescoord moet worden over de twintig categorieën waaruit psychopathie is opgebouwd: is hij glad en oppervlakkig charmant, heeft hij eelt op zijn ziel en is hij niet empathisch? Heeft hij een overtrokken gevoel van eigenwaarde, ondiepe emoties, gebrek aan spijt of schuldgevoel? Is hij impulsief, onverantwoordelijk, promiscue? Had hij als kind gedragsproblemen? De informatie voor al deze categorieën wordt zoveel mogelijk uit bestaande documentatie gehaald: rechtbankverslagen, politierapporten, psychologische onderzoeksverslagen; en dus niet uit alleen maar gesprekken met de man zelf, want die kan liegen als geen ander. De maximum score op de checklist is 40; wie dertig of hoger scoort, wordt gezien als klinisch psychopaat. Een gewoon mens haalt een score van gemiddeld 5.
    Hare en Babiak hebben op grond van de PCL-R de BScan: 360 ontworpen. Het is een wat vereenvoudigde versie van de PCL-R, toegesneden op gebruik in het bedrijfsleven. Officieel heet de scan een evaluatie-instrument te zijn ‘om de ontwikkelingsbehoefte te bepalen van bestaande en potentiële managers’. Hij is bedoeld om ‘bepaalde dysfunctionele gedragspatronen op te sporen die, als ze niet binnen de perken worden gehouden, een negatieve invloed kunnen hebben op het bedrijf en zijn werknemers’. Dat klinkt algemeen, maar de scan is wel degelijk bedoeld om psychopaten op te sporen. Alleen kun je het zo natuurlijk niet hardop noemen.
    Dave zal wel niet echt Dave hebben geheten, maar hij bestond wel degelijk. Paul Babiak beschreef hoe Dave in de jaren negentig een spoor van vernieling trok door een zeer winstgevend Amerikaans elektronicabedrijf. Dave zag er goed uit, was goed gebekt en maakte diepe indruk in zijn sollicitatiegesprek. Hij bleek ook staalhard en schaamteloos te kunnen liegen, was bot tegen zijn ondergeschikten, zaagde voortdurend aan de poten van de stoel van zijn eigen baas en was snel dikke maatjes geworden met het topmanagement van de onderneming. Hij had een licht ontvlambaar temperament, liet opdrachten waar hij zichzelf te goed voor achtte verwateren en wist moeiteloos van gespreksonderwerp te veranderen als hij op een leugen dreigde te worden betrapt of als hij moest laten zien wat voor werk er in concreto uit zijn handen gekomen was. Toen zijn naasthogere chef genoeg bewijsmateriaal en moed had verzameld om zijn ondergeschikte ter sprake te brengen bij de voorzitter van de raad van bestuur, bleek Dave hem al vóór te zijn geweest en zich aldaar de status van high potential te hebben verworven. De chef werd op een zijspoor gerangeerd, Dave maakte promotie. Het kostte Babiak twee jaar om Dave’s hele netwerk te ontrafelen, een netwerk dat klassiek in elkaar bleek te steken. Want ook hier doken weer de twee categorieën op waarin de psychopaat de mensen om hem heen indeelt. Allereerst was er de groep Beschermheren, zonder uitzondering zeer hooggeplaatsten binnen de onderneming met veel formele macht. Ze kenden Dave oppervlakkig, maar de contacten die ze met hem gehad hadden, waren alle zeer positief geweest. Het bleek Babiak later dat Dave al die ontmoetingen zorgvuldig had geënsceneerd. De tweede groep bestond uit de Pionnen: lager geplaatsten met wie Dave dikke maatjes was geworden. Die hadden weliswaar geen macht, maar zorgden er wel voor dat Dave’s incompetenties niet aan het daglicht traden. Eén vrouw, een technisch specialist, deed in feite al het werk waarvoor Dave was aangenomen; maar ze aanbad hem en deed het met liefde.

Psychopaten hebben een ijzersterk netwerk
Bijlsma en Blaauw hebben in hun praktijk de nodige Daves voorbij zien komen. ‘En inderdaad zie je daar vaak datzelfde patroon’, aldus Bijlsma: ‘Ze omringen zich met mensen die zwakker staan, vaak mensen die een traumatisch verleden hebben, tot depressie geneigd zijn. Die houden ze de hand boven het hoofd, terwijl ze zich tegenover de buitenwereld uitputten in begrip – “Het is toch ook vreselijk wat die man allemaal heeft moeten meemaken”. Ze maken die mensen volledig afhankelijk van hen. Totdat de dag komt dat ze geofferd moeten worden als de psychopaat door de mand dreigt te vallen. Dan vangt zijn ondergeschikte de kat, wordt ontslagen, waarna de leiding hogerop denkt dat het probleem uit de wereld is geholpen. We hebben psychopaten gezien die zo in de loop der jaren de ene ondergeschikte na de andere eruit werkten, allemaal om hun eigen incompetentie te verhullen.’ Dankzij het effectieve verdedigingsbolwerk dat de psychopaten om zich heen hebben opgeworpen, belandt ook het eindrapport van Pijnruimen® in eerste instantie nog wel eens onderin een bureaula. ‘Aanvankelijk kan de leiding het niet geloven’, zegt Blaauw. ‘“Hij is juist een van onze allerbeste managers”, hoor je dan. Bovendien hebben die psychopaten een ijzersterk netwerk opgebouwd, zijn ze omringd met mensen die ze schatplichtig aan zich hebben gemaakt, mensen die ze chanteren, mensen die gecompromitteerd zijn en vaak genoeg ook mensen die regelrecht bedreigd zijn.
    ‘Maar we doen in ons eindrapport ook voorspellingen. Zeggen: als u niet ingrijpt, kunt u verwachten dat dat en dat zal gebeuren. Op een gegeven moment gaan die voorspellingen uitkomen. Maar ook dan grijpen niet alle bedrijven in, zo groot kan de macht van de psychopaat zijn.’
    En de werknemer zelf? Kan die ingrijpen tegenover een collega met ernstige psychopathische trekken? Het zal niet meevallen. ‘Als hij zich bedreigd ziet, zal de psychopaat keihard terugslaan’, zegt Blaauw. ‘Het enige wat je kunt doen, is zakelijk en objectief te werk gaan: feiten verzamelen die je tegen hem kunt gebruiken, zorgen dat je dingen op papier hebt staan. Maar het beste is het te zorgen dat ze überhaupt niet binnenkomen, door bij sollicitaties door te vragen, want hun kennis is meestal oppervlakkig. En door alle mededelingen op juistheid te controleren en de referenties ook na te bellen.’
Al zou je graag zien dat het recht altijd zegeviert en mensen als Dave uiteindelijk tegen de lamp lopen, de werkelijkheid is weerbarstiger. Dave, zo schrijft Paul Babiak, overleefde twee grote fusies, werkte in de loop der jaren al zijn vijanden eruit en is alleen maar hogerop geklommen. Bij welk bedrijf, dat vermeldt de geschiedenis niet. Maar kijk eens om u heen.

Tussenstuk:
Zo pik je ze eruit:
- Maken uw chef of collega’s een gladde, charmante indruk? Buigen zij een gesprek vaak om naar een gesprek over henzelf?
- Brengen zij anderen in diskrediet, of zeiken ze anderen af om hun eigen imago of reputatie op te poetsen?
- Kunnen ze met een stalen gezicht liegen tegen collega’s, klanten of zakenrelaties?
- Vinden ze mensen die ze te slim zijn af geweest of die ze hebben gemanipuleerd dom of stom?
- Zijn ze opportunistisch en genadeloos; vinden ze het vreselijk om te verliezen en spelen ze om te winnen?
- Maken ze een kille, berekenende indruk?
- Gedragen ze zich soms onethisch en oneerlijk?
- Hebben ze binnen de organisatie een machtsnetwerk opgebouwd en dat vervolgens gebruikt om er zelf beter van te worden?
- Tonen ze geen spijt als ze beslissingen hebben genomen die een negatief effect hebben gehad op het bedrijf, de aandeelhouders of het personeel?

Hebt u meer dan zes van de tien vragen met ‘ja’ beantwoord, dan bent u waarschijnlijk al een psychopaat tegengekomen.

(De vragenlijst is gebaseerd op kernelementen uit de B-scan: 360, een vereenvoudigde versie van de psychopathie checklist, toegesneden op gebruik in het bedrijfsleven.)

Nog een tip (de Volkskrant, 26-03-2010, column door Olaf Tempelman):
  Hoe je psychopaten in een vroeg stadium ontmaskert

... Destructieve relaties op de schop – Psychopathie herkennen en hanteren (Ankh-Hermes; euro19,90) van Jan Storms  ...
    ... Maar laten we bij psychopaten niet alleen aan dictators en criminelen denken. Niet zelden blijken ze meesters in het veinzen en zijn ze prima in het normale leven geïntegreerd. Ze kunnen zich ook verraderlijk empathisch uitlaten, alleen voelen ze die empathie niet. Tot vier procent van de mensen kan aan de aandoening lijden, schat Storms. Allemaal hebben we er wel wat meegemaakt, we hoeven alleen maar aan onze ergste leraren terug te denken. Met zijn praktische handboek hoopt Storms een vacuüm te vullen. Nogal wat psychiaters beschouwen psychopathie tegenwoordig als een verouderd begrip. In de DSM-IV, het handboek van de psychiatrie, zijn veel van de symptomen terug te vinden bij de de ‘anti-sociale persoonlijkheidsstoornis’. Ten onrechte, vindt Storms.
    ... Psychopathie kan erfelijk zijn of voortvloeien uit hersenbeschadigingen. Vaak is het echter een gevolg van emotionele verwaarlozing in de vroege jeugd, van een harde, kille omgeving, het blootstaan aan geweld van een psychopathische ouder of een voortdurende wisseling van verzorgers. Dit resulteert in wat Storms ‘verongelukte kinderen’ noemt. Zijn handboek is bedoeld voor degenen die met de volwassen kinderen te maken krijgen. De aandoening herkennen is namelijk geen eenvoudig karwei. De maskers die psychopaten kunnen opzetten zijn bijna net zo divers als de symptomen die ze vertonen – onverantwoordelijkheid, leugenachtigheid, sadisme, jaloezie, machtswellust, narcisme en flink wat meer. Opvallend is wel dat bijna alle psychopaten dol zijn crisissituaties en conflicten. Daarin gaan ze steevast verder dan tegenstanders. Vergelijk een confrontatie met een psychopaat maar met het bij sommige jongeren in de VS populaire spel chicken contest. Twee chauffeurs rijden met hun auto's op elkaar in – en dan maar zien wie het eerste uitwijkt. Bij een psychopaat weet je vooraf al dat hij het niet zal zijn. Niet in die auto stappen dus. ‘Vervang de gevoelens die je binden aan de psychopaat – liefde, medelijden, haat en schuld – door een afstandelijke gelijkmoedigheid.’ Dit kan wat oefening vergen, Storms zegt het er bij.

Een voorbeeld uit het bedrijfsleven (de Volkskrant, 09-11-2007, door Geert Dekker):

  Veel geld verdienen met een saai bedrijf

Profiel Don Shepard | Aegons topman hield het zo saai mogelijk tijdens de zes jaar dat hij de Haagse verzekeraar leidde.

Hij verdiende héél veel geld en leerde geen Nederlands. Ziedaar het nogal eendimensionale imago van de Amerikaan Don Shepard, de topman van Aegon. ...
    ...Gevraagd naar zijn hobby’s, zegt hij: ‘Mijn pr-adviseurs hebben me aangeraden de liefde voor de jacht uit de pers te houden. Ik schiet niet alleen op eenden hoor. Ook op kleiduiven. Maar van deze hobby zijn de Nederlanders niet zo gecharmeerd, begrijp ik. ...’ ...

Uit onderzoeken naar de effectiviteit van topmensen uitleg of detail blijkt ook voortdurend hun gestoorde psychologische profiel (de Volkskrant, 16-12-2008, door Katrijn de Ronde):
  De topman heeft altijd gelijk (vindt hij)

Topmanagers van grote concerns stellen hun eigen belang vaak boven dat van hun bedrijf, blijkt uit talloze onderzoeken. Ze zijn uit op macht en aan de meesten zit een steekje los.
...       Organisatieadviseur Ber Damen van bureau Berenschot schreef een proefschrift over topmannen. Hij ontdekte dat Nederlandse topmanagers worden gedreven door machtswellust en - in mindere mate - prestatiedrang. 'Dat is niet erg', vindt Damen. 'Zolang mensen in groepen leven, zullen er altijd een paar de leiding nemen.'
    Toch geven de topmanagers in zijn onderzoek niet toe dat ze de baas willen zijn. 'In onze cultuur is het not done toe te geven dat je dat lekker vindt.' Bovendien realiseren topmannen zich vaak niet dat verlangen naar macht hun drijfveer is. 'Mensen weten meestal niet waarom ze iets doen. Ze zijn er heel goed in achteraf te verklaren waarom ze iets hebben gedaan en vervolgens geloven ze ook dat dat de echte reden was.'
    Hoogleraar leiderschap Manfred Kets de Vries heeft zich als psychoanalyticus gespecialiseerd in topmannen. Aan de meesten van hen zit een steekje los, betoogt hij. Ze zijn hebzuchtig. Ze vertonen narcistisch gedrag: ze zijn dominant en ambitieus maar tegelijkertijd op zoek naar erkenning en bevestiging. Die krijgen ze door succes in zaken te boeken en veel geld te verdienen. Dat hoeft niet slecht uit te pakken, zolang er maar een sterke tegenkracht is die de topman in het gareel houdt: bijvoorbeeld een raad van commissarissen of een sterk medebestuurslid. Maar dat tegenwicht ontbreekt juist vaak. 'En dan gaat het mis. Kijk maar naar ABN Amro, dat is bepaald geen glorierijk verhaal.'   ...

De financiële wereld zit er vol mee uitleg of detail , en niet alleen de top uitleg of detail .

Een voorbeeldje uit die financiële wereld (de Volkskrant, 03-09-2009, van verslaggever Wouter Keuning):
  Topman gedroeg zich als ‘keizer Nero’

Volgens ingewijden maakte Richard den Drijver zich schuldig aan buitensporig declaratiegedrag. Toezichthouder AFM is een onderzoek begonnen.

Richard den Drijver, oud-topman van handelshuis Van der Moolen (VDM), had een ‘haast dictatoriale manier van leiding geven, een totaal gebrek aan visie en leefde op veel te grote voet’. Diverse werknemers, ex-werknemers en direct betrokkenen, met wie deze krant grotendeels op basis van anonimiteit heeft gesproken, hebben geen goed woord over voor de handelwijze van Den Drijver, die in juli bij het bedrijf opstapte vanwege ‘teleurstellende resultaten’. VDM vroeg op 10 augustus uitstel van betaling aan.   ...
    Richard den Drijver (47) maakte in januari 2006 zijn entree bij Van der Moolen. ...
    Een bron die Den Drijver al heel lang kent, beschrijft hem als iemand die zichzelf, via een goed doordachte strategie, omhoog heeft gewerkt. ‘En toen hij eenmaal aan de top was, is het hem letterlijk naar de bol gestegen. Hij moest opeens heel vaak in Hotel Okura slapen en zijn kind en vrouw moesten ook altijd mee.’
    Ook het appartement dat hij in New York huurde voor 30 duizend dollar per maand, past volgens de bron in dat beeld. ‘Hij heeft daar nooit gewoond, maar hij moest en zou er een appartement hebben.’
    Twee huidige werknemers noemen in dat kader ook de reisjes die begin dit jaar nog werden gemaakt naar de Grand Prix van Monaco en de voetbalwedstrijd Real Madrid-Barcelona. ‘Daarvoor werd een privéjet gehuurd op kosten van de zaak. Het reisje naar Madrid kostte 2 ton euro, terwijl er voor nieuwe software en hardware geen geld was’, aldus de werknemer. ‘Dat je zoiets doet, op het moment dat je weet dat je bedrijf in de fik staat, is niet goed te praten.’   ...
    Ook het gebrek aan visie van Den Drijver wordt door velen genoemd als oorzaak van de neergang van VDM. ‘Kijk naar zijn plannen en wat daarvan terecht is gekomen’, zegt een ex-werknemer die een hoge functie bekleedde in de organisatie. ‘De beurs in Gibraltar die in 2006 werd opgezet, de aanval op Alex met OnlineTrader, de geplande activiteiten in Azië, het aanvragen van een banklicentie, het geplande belang in vermogensbeheerder GSFS, werkelijk niets is van de grond gekomen.’    ...
    Iemand die Den Drijver goed kent van vroeger zegt dat hij zich niet verbaast over dat gebrek aan visie: ‘Richard was altijd al een complete loner die niet kon communiceren en alleen maar zat te berekenen hoe hij zelf zo veel mogelijk geld kon verdienen. Dat gaat niet samen met het ontwikkelen van een langetermijnstrategie.’
    De vraag dient zich aan waarom de commissarissen geen tegenwicht boden aan Den Drijver. Twee ex-werknemers wijzen op de leiderschapsstijl van Den Drijver. ‘Hij gedraagt zich als keizer Nero’, zegt er een. ‘Hij verzamelt louter ja-knikkers om zich heen en duldt geen tegenspraak’, zegt iemand die lange tijd met hem samenwerkte. Ze wijzen in dat kader ook op het feit dat in achttien maanden tijd vier mensen op sleutelposten (drie bestuursleden en een commissaris) bij het bedrijf opstapten ‘om persoonlijke redenen’.

De klassieke verschijnselen.

Eentje ervan (de Volkskrant, 09-11-2010, van verslaggever Wouter Keuning):
  Weg bij HP wegens al te vaak liegen

... Mark Hurd, topman van HP, een van ’s werelds grootste IT-bedrijven, stapte volkomen onverwacht op bij het bedrijf. De reden: seksuele intimidatie van een medewerker met wie hij bovendien een relatie had gehad. Maar de vrouw in kwestie, de ex-softpornoactrice Jodie Fisher, liet na een onderlinge schikking weten dat van seksuele intimidatie nooit sprake was geweest.
    Toen HP het ... in een officiële verklaring hield op ‘gerommel met bonnetjes om de relatie aan het zicht te onttrekken’, was de interesse naar het echte verhaal bij veel journalisten gewekt. De Amerikaanse zakenkrant Wall Street Journal zette drie man op de zaak. Afgelopen zaterdag publiceerden zij de resultaten van hun graafwerk.
   ... Vooral dat de HP-topman over die zaken zijn medebestuurders steeds verschillende verhalen vertelde, blijkt hem de kop te hebben gekost.
    Zo beweerde Hurd in eerste instantie dat hij Fisher slechts vaag kende. Geconfronteerd met het feit dat ze meer dan acht keer met elkaar hadden gedineerd in hotels op acht verschillende locaties (van Madrid tot Tokyo tot Los Angeles) en ook in die hotels de nacht hadden doorgebracht, stelde Hurd opeens dat hij een ‘zeer innige’ vriendschapsrelatie had opgebouwd met Fisher omdat hij ‘erg goed met haar kon praten’.
    Toen zijn medebestuurders hem vroegen of Hurd wist dat Fisher vroeger in softpornofilms had gespeeld, zei hij van niets te weten. Uit onderzoek bleek echter dat hij veel eerder al op internet films had gezocht waar zij in had gespeeld en die had gedownload.
    De genadeklap volgde toen ook nog bleek dat Hurd koersgevoelige informatie had gelekt naar Fisher. Hij zou haar in maart 2008 al hebben verteld dat het concern het bedrijf EDS zou gaan overnemen. Die overname volgde in mei 2008 voor 13,9 miljard dollar (10 miljard euro). Voor medebestuurder Lucille Alhany was dat de druppel: ‘Hurd loog in mijn gezicht en nu liegt hij in jullie gezicht’, ze ze tegen haar medebestuurders toen Hurd het voorval ontkende. Die konden vervolgens nog maar één ding doen: unaniem instemmen met het vertrek van Hurd.

Je zou bijna zeggen: een uitzondering. Want normaliter wordt liegen op dit niveau in het bedrijfsleven niet als iets ernstigs gezien.

Weer een Nederlands geval (de Volkskrant, 11-12-2010, van verslaggever Theo Koelé en Jonathan Witteman):
  Hulporganisatie SNV verlaagt onder druk salaris van directeur

Onder grote politieke druk heeft ontwikkelingsorganisatie SNV vrijdag besloten het salaris van directeur Dirk Elsen alsnog terug te schroeven. Bestuursvoorzitter Lodewijk de Waal accepteerde vrijdagochtend een verzoek van Elsen om salarisverlaging, zo maakte SNV bekend.    ...
    SNV vocht maandenlang een publieke ruzie uit met Maxime Verhagen (toen nog minister van Buitenlandse Zaken) en diens opvolger op ontwikkelingssamenwerking, staatssecretaris Knapen. SNV weigerde de salarissen aan te passen, zelfs nadat minister Verhagen een strafkorting van een ton oplegde. ...
    De beslissing van SNV volgt na een periode van grote interne onrust in de organisatie. Werknemers spraken van 'de zwaarste crisis in de 45-jarige geschiedenis van SNV' en hekelden 'de dubbele moraal' van het bestuur. 'Het lijkt wel alsof ze liever alleen voor hun salaris werken dan dat ze de belangen van de minst ontwikkelde landen nastreven', zei een van hen.
    Een nieuw publicitair dieptepunt volgde donderdag, toen uitkwam dat bestuurders van SNV een duur lobbydiner in een Brussels vijfsterrenhotel hadden georganiseerd. Werknemers waren woedend, omdat zij kort tevoren van topman Dirk Elsen te horen hadden gekregen dat er begin 2011 gedwongen ontslagen zullen vallen. Ook had Elsen aangekondigd dat het kerstfeest bij SNV dit jaar sober moest worden gehouden. Hij had besloten de geplande dansavond te schrappen, omdat dansen niet zou passen bij een organisatie die drastisch moet bezuinigen. De werknemers waren ook kwaad over de timing van het diner: net op het moment dat er in de Tweede Kamer werd gedebatteerd over bezuinigingen op onder meer onderwijs en aidsbestrijding in de derde wereld.

Kijk, de kwestie van dat veel te hoge salaris bij een hulporganisatie zou je nog een gewone blinde vlek kunnen noemen. Maar daar waar er maanden lang grote druk wordt uigeoefend, van uit de geldschieter en de eigen mensen, om dan zoiets ongehoords te doen als te bezuinigen op de kerst van de werknemers en zelf uitgereid en duur te gaan dineren, dat gaat voorbij iedere normale vorm van gebrek aan besef van emotionele zaken. Dat is psychopathie.

Een waarschijnlijk klassiek wordend voorbeeld. Bedenk bij het volgende dat de ING-bank waarover het gaat ten tijde van dit bericht nog voor vele miljarden bij de staat, dat wil zeggen: de burgers van Nederland, in het krijt staat (Volkskrant.nl, 17-03-2011, ANP):
  Oppositie geschokt over bonussen bij ING

Oppositiepartijen in de Tweede Kamer als de PvdA, de SP en de ChristenUnie zijn geschokt over het nieuws dat ING-topman Jan Hommen bovenop zijn jaarsalaris een bonus krijgt van 1,25 miljoen euro.

Voor SP-Kamerlid Ewout Irrgang is de bonus van Hommen in strijd met de beloften van de financiële sector om te proberen het vertrouwen van de consument weer terug te winnen. PvdA-Kamerlid Ronald Plasterk sprak van 'schokkend nieuws'.
    Het bonusnieuws kwam aan het begin van het Kamerdebat over het rapport van de parlementaire commissie-De Wit, die onderzoek deed naar de oorzaken van de financiële crisis. ...

Deze reactie waren zo voorspelbaar a,ls de zonsopgang - uitgaande van welke vorm van begrip van mensen dan ook. Dat betekent dat degenen die dit besluit hebben genomen, vrijwel totaal los moeten staan voor de normale vormen van begrip voor menselijke emoties. Op een manier die hoogstwaarschijnlijk nadelig of schdelijk is voor henzelf. Dat is een duidelijke vorm van psychopathie. Misschien niet de vorm die tot institutionalisering en behandeling leidt, maar wel een vorm de normale mensen vol walging doet afwenden.
   En voor een aanzienlijk tot belangrijk deel geldt dit ook voor deze groep:
  Minister Jan Kees de Jager (Financiën) wil nog niet oordelen over de ING-bonussen, maar zei begrip te hebben voor de emoties in de Kamer. 'Blij wordt ik ook niet altijd. Vanuit mijn gevoel en emotie voel ik met u mee.'
    Hij riep de Kamer wel op af te wachten of de bonussen bij ING in strijd zijn met afspraken die Kamer en kabinet eerder met de financiële sector heeft gemaakt. Volgens ING blijven de bonussen binnen de afspraken.   ...

Dat wil zeggen: het overgrote deel van de rechtse politiek is is diverse mate ook psychopaat.

Even nog een volstrekt overvloedige bevestiging dat het niet een enkel geval betreft (de Volkskrant, 25-03-2011, van verslaggever Frank van Alphen):

  'De Jager weigerde eerder bonussen bij ABN Amro'

Minister De Jager van Financiën zou de bonussen voor de top van ABN Amro eerder dit jaar hebben geblokkeerd. De commissarissen van de bank die voor 100 procent in handen is van de staat, overwogen een extraatje toe te kennen aan de medebestuurders van Gerrit Zalm.
    Dit zeggen anonieme bronnen in Het Financieele Dagblad. De Jager zou het niet te verdedigen vinden dat een verlieslijdende bank met staatssteun bonussen zou uitkeren aan bestuurders.
    ABN Amro laat weten dat er bij het ministerie van Financiën nooit een formeel verzoek is ingediend om bonussen te mogen uitkeren. Wel is het ministerie geconsulteerd over het beloningsbeleid. ...

Kortom: ABN Amro geeft toe dat het daar ook psychopaten zijn.

Weer een buitenlands voorbeeld (de Volkskrant, 20-04-2011, van verslaggeefster Yvonne Hofs):
  Een jaar na de olieramp in de Golf van Mexico: wat is de stand van zaken?
BP sneller hersteld dan de oesters

Vandaag een jaar geleden ontplofte een BP-boorput onder het platform Deepwater Horizon in de Golf van Mexico. In 87 dagen stroomde 780 miljoen liter olie in zee. Wat is de stand van zaken 365 dagen na de ramp?
...
De ex-topman
De Brit Tony Hayward (53) positioneerde zichzelf na de ramp binnen de kortste keren als ongevoelige hork. De toenmalige bestuursvoorzitter van BP jammerde openlijk dat de commotie over de ramp te veel van hem vergde ('ik wil gewoon mijn leven terug') en ging op het hoogtepunt van de crisis een hele dag zeilen. De positie van de gehate topman werd daardoor onhoudbaar. In oktober moest hij het veld ruimen. ...

Psychopathie is het bedrijfsleven een gewilde en zelfs gezochte eigenschap:
  Na een paar maanden wonden likken en vond Hayward vorige week dan ook een nieuwe baan. Hij wordt bestuurder bij het Zwitserse Glencore, een van de grootste grondstoffenhandelaren ter wereld. Glencore is niet beursgenoteerd, dus Hayward kan bij dat bedrijf tamelijk beschut opereren. Volgens de krant The Times is Hayward ook benaderd door de rijke investeerder Nathaniel Rothschild. Die zou samen met Hayward en het hoofd van de Britse afdeling van Goldman Sachs een investeringsfonds willen opzetten voor het doen van acquisities in de olie- en gasindustrie.

De bedrijfstak genaamd "investeringsfonds" of "hedgefunds" is namelijk niets anders dan een hobbyplaats voor psychopaten - een plaats waar maar één enkel ding telt: geld.

De volgende komt ook uit de financiële wereld - eerst een paar observaties over zijn persoon die al genoeg zeggen (de Volkskrant, 28-04-2011, column door Peter de Waard):
  Passen Nederlanders wel bij Amerikanen?

Verzekeraars ING en Aegon gingen Amerika veroveren. Nu weten ze niet hoe snel ze daar weer weg moeten zijn

...    Kees Storm was de flamboyante topman van Aegon ...
    Storm was niet afkerig van een gokje. Regelmatig stapte hij het hoofdkantoor in Mariahoeve binnen met een fles rode wijn als hij weer een weddenschap had verloren over de nieuwe schaatskampioen of de beurskoers van Aegon. ...

En dan het bij dot soort personen onvermijdelijke resuattat:
  Kees Storm was de flamboyante topman van Aegon en de ex-journalist en latere VVD-parlementariër Ton Elias zijn uithangbord. Op 19 februari 1999 glommen ze van trots. Verzekeraar Aegon nam voor 19 miljard gulden (8,62 miljard euro) Transamerica over, op dat moment de een na grootste overname uit de Nederlandse bedrijfsgeschiedenis. ...
    Zelden ging het zo snel mis met een aankoop. Al op dezelfde dag waren door een computervirus ineens alle Nederlandse teksten over de recordaankoop weg. De volgende dag meldde een Amerikaans tijdschrift dat er sprake zou zijn van voorkennis. De lease-activiteiten van zeecontainers en opleggers van Transamerica bleken een zorgenkind te zijn.
    Storm ... had ... 19 miljard op het spel gezet. In mei 1999 meldde Aegon een tegenvallende verkoop van koopsompolissen in de VS. Twee maanden later riep het Joods Wereld Congres (JWC) haar tweehonderdduizend leden op hun polissen bij Transamerica op te zeggen, omdat Aegon in het verleden geen levensverzekeringen zou hebben uitgekeerd aan overlevenden van de Holocaust. Aegon ontkende, maar de beurskoers was al 40 procent gedaald.   ...

Dezelfde combinatie van fout psychologisch profiel en desastreuze projecten als bij ex-Ahold topman Cees van der Hoeven, die zich verslikte in de Amerikaanse aankoop US Foodservice.

Van de volgende wordt uit het bericht niet duidelijk of hij aan de klinische kenmerken voldoet, maar hij vertoont in ieder geval wel een aantal van de bijverschijnselen (de Volkskrant, 12-05-2011, van verslaggever Simon Blok):
  Ronald Kasteel, 12 jaar aan het roer bij Ordina, vertrekt op 1 september

Ronald Kasteel, bestuursvoorzitter en CEO van Ordina, vertrekt op 1 september bij het automatiseringsbedrijf. Kasteel wordt opgevolgd door bestuurslid Stépan Breedveld (43), die verantwoordelijk is voor de Nederlandse tak van het bedrijf.
    Kasteel (48), die wel 'Mr. Ordina' wordt genoemd, vertrekt na 22 jaar bij het ict-bedrijf. De laatste twaalf jaar stond hij aan het roer. ...
    De afgelopen jaren kampte Ordina met veel wisselingen aan de top, die Kasteels reputatie geen goed deden. In het najaar van 2008 vertrokken directeuren Philip van Blanken en Eddy Vermeire plots. Kasteel en financieel directeur Hans den Hertog bleven alleen over in het uitvoerend comité. Er gingen geruchten dat Kasteel bezig was zijn macht te centraliseren ...
    Vorig jaar namen ook Den Hartog en bestuurslid Tom Rodrigues afscheid van Ordina. Het Financieele Dagblad meldde dat Rodrigues Kasteel autoritair gedrag verweet. Hij zou een einzelgänger zijn die niet op tegenspraak zit te wachten. Ook Den Hartog zou moeite hebben gehad met de werkwijze van Kasteel.  ...

In het artikel worden ook ontkenningen van kasteel weergegeven, maar die zijn in dit soort situaties natuurlijk volstrekt onbetrouwbaar - mee tellen alleen ontkenningen uit de mond van onafhankelijke derden.

Een nog niet belicht aspect (de Volkskrant, 16-05-2011, van correspondenten Arie Elshout en Arijan Korteweg):
  Baas IMF in cel om aanranding

Arrestatie Fransman brengt iedereen in grote verlegenheid en kan ingrijpende gevolgen hebben voor Franse politiek en aanpak Europese schuldencrisis.

Tussentitel: Het leek erop dat hij in grote haast was vertrokken’ | Paul Browne - woordvoerder politie New York

Dominique Strauss-Kahn, de topman van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), zit in een New Yorkse cel omdat hij geprobeerd zou hebben een kamermeisje te verkrachten in een hotel, vlak bij Times Square. ...
    Strauss-Kahn werd zaterdagmiddag even na half vijf aangehouden op Kennedy Airport. Hij bevond zich aan boord van een Air France-vliegtuig naar Parijs. De bemanning was al bezig de deuren te sluiten, toen de luchthavenpolitie zich meldde en de IMF-directeur meenam.
    Volgens de New Yorkse politie wordt Strauss-Kahn verdacht van een seksueel vergrijp, poging tot verkrachting en wederrechtelijke vrijheidsberoving. ...
    De beschuldigingen tegen Strauss-Kahn komen van een 32-jarige vrouw, die als kamermeisje werkte in het Sofitel-hotel in de 44ste straat, hartje Manhattan. Daar had de Fransman vrijdag zijn intrek genomen in een luxe suite van 3.000 dollar (2.200 euro). De suite bestond uit een koffiekamer, vergaderkamer, slaapkamer, zitkamer en badkamer.
    Volgens politiewoordvoerder Paul Browne betrad het kamermeisje zaterdagmiddag rond één uur de suite, in de veronderstelling dat er niemand was. Zij ging aan de slag in de koffiekamer. Op dat moment zou Strauss-Kahn naakt uit de badkamer zijn gekomen. Hij rende door de gang naar de koffiekamer, trok haar mee de slaapkamer in, gooide haar op bed en randde haar aan. Ze trok zich los, waarna hij haar de badkamer in sleepte, waar hij haar voor de tweede maal aanrandde. Hij probeerde haar op te sluiten in de suite. Maar het kamermeisje wist zich van hem te ontdoen en te vluchten, heeft ze volgens Browne tegen rechercheurs verteld.
    Toen de politie arriveerde, was Strauss-Kahn verdwenen. Zijn mobiele telefoon en enkele andere voorwerpen lagen er nog. 'Het leek erop dat hij in grote haast was vertrokken', aldus Browne. Het duurde even voor de politie achterhaalde wie hij was en dat hij op punt stond te vertrekken naar Parijs. 'Tien minuten later en hij zou in de lucht zijn geweest.' De vrouw is in het ziekenhuis behandeld voor lichte verwondingen. Er zou bewijsmateriaal zijn vergaard, dat mogelijk ook dna omvat.   ...

Dat aspect dus zijnde de seksuele escapades van de lieden aan de top. Waarvan meteen al een specimen door de Volkskrant wordt bijgeleverd (de Volkskrant, 16-05-2011):
  Seksschandalen en minnaressen niks nieuws in hoogste kringen

■ Bill Clinton
Tussen november 1995 en maart 1997 had de Amerikaanse president Bill Clinton enkele seksuele 'ontmoetingen' met Monica Lewinsky, stagiaire in het Witte Huis. ...

■ De Kennedy's
Stamvader Joseph Kennedy maakte avances aan het adres van de liefjes van zijn zoons John,
de later vermoorde president, en Robert. Zowel John als Robert had een affaire met Marilyn Monroe. Andere Kennedy’s zijn aangeklaagd voor verkrachting of affaires met zeer jonge vrouwen.

■ Silvio Berlusconi
... Dit jaar kwam de Italiaanse premier in de knel met zijn rol in 'Rubygate'. Hij wordt beschuldigd van seks met een minderjarige prostituee. Berlusconi zou daarnaast ook deelgenomen hebben aan orgieën en vrouwen fiks betalen voor seks.

■ Ruud Lubbers
De Amerikaanse Cynthia Brzak beschuldigde in 2005 toenmalig VN-commissaris voor vluchtelingen Ruud Lubbers van seksuele intimidatie. ... Brzak zei dat ze in december 2003 tijdens een vergadering met zes leden van zijn staf was lastiggevallen door Lubbers. ...
...
■ François Mitterand
In 1994 werd bekend dat de voormalige Franse president François Mitterand jarenlang een dubbelleven leidde. Naast zijn officiële gezin onderhield hij een voormalige minnares en hun beider dochter. Met staatsgeld. ...

De ernst en diepgang van het probleem blijken uit de details van de zaak van Strauss-Kahn. Het gedrag is volstrekt irrationeel. Het gaat zelfs ruim voorbij irrationeel, want het kan niet anders dat iemand in die positie een ruime keuze uit vrouwen heeft. Het gebeuren doet denken aan iest dat een aantal jaren bekend werd omtrent het verschijnsel van verkrachting: verkrachting gaat niet over seks, maar over macht - de verkrachter laat met zijn daad een ultieme vorm van macht over het slachtoffer zien. Het gedrag van Strauss-Kahn is niet verklaarbaar als je uitgaat van seks - daarvan kon hij genoeg krijgen. Het gedrag is verklaarbaar als een vorm van uitoefening van macht: hij wilde laten zien dat hij aan iedere opwelling van zijn geest, in dit geval seks, kon voldoen.
    Maar met welke verklaring dan ook: er is een grote afstand tot het andere individu en zijn of haar emoties voor nodig. Een dergelijke afstand dat men redelijk dichtbij de grens van psychopathie begint te komen.

Een geval het het redelijk recente Nederlandse verleden (de Volkskrant, 11-11-2011, column door Sheila Sitalsing):

  Lekker slapen

Tussentitel: Bijna net zo grappig als die 'zekere mate van woestheid'

Stop. Emigratie naar Rio de Janeiro of Bangalore, of een van die andere plekken waar het tegenwoordig schijnt te gebeuren, is nergens voor nodig. Ook overbodig: het familievermogen in contanten opnemen bij de ING, omwisselen in keiharde renminbi en stallen bij een bank in Shanghai. Evenmin doen: zich bij ontstentenis van bovenstaande ontsnappingsroutes voor de trein werpen.
    Aanstellerig gedoe zonder grond. Er is namelijk geen crisis. Wij laten ons de ellende aanpraten. Door aandachtsdronken types die bij Pauw en Witteman op schrille toon de apocalyps aankondigen. Door onkundige journalisten die het maar half snappen, en het mooi vinden een woord als kladderadatsj te gebruiken.
    Woorden van gelijke strekking hoorde ik althans woensdag op de radio. 'Zij beweren al een jaar lang dat het fout gaat. Daardoor verliezen de consumenten hun vertrouwen. De crisis wordt ons dus aangepraat. Het genuanceerde verhaal is misschien niet zo spannend, maar wel de waarheid.'
    Was getekend: Rijkman Groenink.
    Groenink is de man die ABN Amro - eens Neerlands trots - op vakkundige wijze richting uitverkoop leidde. Hij vertrok met 26 miljoen euro aan bij elkaar gescharrelde beloningen, alsook 4,3 miljoen euro vertrekpremie. Niet zijn idee, hij had dat geld 'met een zekere mate van woestheid' geaccepteerd, zo zei hij vorig jaar toen hij in de Tweede Kamer werd ondervraagd over de kredietcrisis.
    Dat was niet grappig bedoeld; Groenink is zelden humoristisch. Lang meed hij de publiciteit. Maar deze week dook hij plots op in een radioprogramma van de Evangelische Omroep. Vroeger, vertelde Groenink daar, hielden de media zich koest. Ze kenden hun plaats, bezondigden zich niet aan opgewonden gekwetter, waardoor er nooit paniek was. Als ze dat nu ook zouden doen, zou het stukken beter gaan met ons vertrouwen in de toekomst.
    In zijn wereldvreemdheid was het verhaal bijna net zo grappig als die 'zekere mate van woestheid' waarmee Groenink een slordige 30 miljoen euro in zijn binnenzak had gestoken.    ...

'Wereldvreemdheid' is hier natuurlijk niet het juiste woord - dan heb je het over zoiets als het dragen van de verkeerde kleding of andere vormen van onverzorgdheid. Gezien de ernst van het misbruik en de overige feiten die bekend omtrent de persoon, is de juiste omschrijving van het geval natuurlijk die van "psychopathie".

Psychopathie komt natuurlijk in allerlei gradaties. Meelopers zijn psychopaten zijn zelf, meestal in wat mindere mate, ook psychopaten. Hetgeen valt af te lezen uit de verantwoording voor hun keuze (de Volkskrant, 11-01-2013, rubriek De Kwestie, door Peter de Waard):
  Is Joris Luyendijk geen psychopaat?

Tussentitel: Hebzucht is niet alleen een prerogatief van bankiers

...    Dat bankiers geldwolven zijn, staat niet ter discussie. Maar dat ze daardoor allemaal psychopaten en aspergergevallen zijn, zoals René Cuperus deze week in de Volkskrant suggereerde, is complete onzin. De meeste traders, zakenbankiers, risicomanagers en salesmensen, die in de City en op Wall Street werken, zijn cum laude-afgestudeerde bollebozen van Oxford, Cambridge, Harvard of een andere topuniversiteit, ...

Argument: het verleden van iemand in de vorm van opleiding dient verrekende te worden in de beoordleing van zijn daden. Een dusdanig gekke redenering dat er geen eigen term voor bestaat, gezien de zeldzaamheid ervan.
  Daarna komen ze in een milieu terecht waar het betere ellebogenwerk geldt, net zoals in de journalistiek en politiek. Sommigen komen boven, anderen gaan ten onder,

Oftewel: de minder goede ellebogenwerker valt af. Dit bevestigt het gegeven negatieve oordeel.
  Luyendijk overschat zoals zoveel journalisten de macht van de banken en onderschat die van de media. De wereld loopt niet aan de leiband van Londense bankiers.

Ad ponandem - zomaar een stelling poneren zonder een enkele vorm van bewijs.
  Banken zijn uitgeleverd aan de politieke structuren

Alleen van het tegenovergestelde is erbewijs: politici hebben voor biljarden geld aan banken gegeven, dat die banken zelf vergokt hadden.
  Banken zijn uitgeleverd aan de politieke structuren die met medewerking van de media door onderbuikgevoelens van het volk worden gecreëerd, zoals thatcherisme, reaganomics en de Derde Weg.

Dit is deels juist: de media werken mee aan de ,macht van de banken. De politici zouden de banken wel de baas kunnen, gewoon door alle geldverkeer te nationaliseren, maar daartegen zouden de media in opstand komen: "Dat is communisme!!!"
  Greed (hebzucht) was - net als naïviteit - tussen 1986 en 2006 niet alleen een ziekte van bankiers, maar een van de hele maatschappij

Maar bij de banken veruit het meest.
  Empathie is bij alle mensen die omhoogvallen een slecht ontwikkelde eigenschap

Bankiers zijn het sterkst omhooggevallen. Dus het klopt ... Ze zijn autisten en psychopaten.
  Bankiers zijn niet eerder psychopaten dan degenen die ze veroordelen.

Dat gaat als slotzin echt niet werken, als je zojuist, in je pogingen het tegendeel te bewijzen, een keihard bewijs hebt geleverd. Eigelijk al redelijk psychopaat.

En wie hier met alle mogelijke vanzelfsprekendheid ook bij hoort, is dit geval (de Volkskrant, 14-01-2013, column door Arnon Grunberg):
  Zondebok

'Dat bankiers geldwolven zijn staat niet ter discussie,' schreef Peter de Waard in een uitstekende column vrijdag in de Volkskrant, waarin hij de gemeenplaats van de bankier als psychopaat ontmaskert. Het stigmatiseren van beroepsgroepen is vermoedelijk minder schadelijk dan het stigmatiseren van bevolkingsgroepen, het blijft een tikkeltje abject.    ...

Grunberg heeft het stigmatiseren tot een kunst verheven. Maar dat ligt natuurlijk ietwat anders voor meningen waar hij het niet mee eens is. Let op het psychopate Ad ponendem: 'waarin hij de gemeenplaats van de bankier als psychopaat ontmaskert'.  Vindt Arnon Grunberg, bij wie de gedachte dat hierover andere inzichten zouden kunnen bestaan in het geheel niet opkomt. Ander mensen hebben geen gedachten of inzichten. Volgens psychopaat Grunberg.
  Ik betwijfel zelfs dat de bankier per definitie een geldwolf is. Is hij echt een grotere geldwolf dan een taxichauffeur die expres omrijdt of een loodgieter die onderdelen in rekening brengt die hij niet heeft gebruikt?

Te vertalen in:
  Ik betwijfel zelfs dat de moordenaar per definitie een crimineel is. Is hij echt een grotere crimineel dan een overvaller of een zakkenroller?

Dat is ook een kenmerk van een psychopaat: de capaciteit om eindeloos op de eigen fantasieën door te kunnen boorduren. Er is tenslotte geen buitenwereld ...
    Kijk maar:
  ... de bankier als zondebok is niet minder populistisch en kortzichtig dan de moslim als zondebok.

Een gelijkenis die tot stand komt omdat Grunberg sterke sympathie koestert voor moslims omdat ze net als hij (nakomelingen van) immigranten uit het Midden-Oosten zijn, en hij sterke sympathie koestert voor bankiers omdat die de vaandeldragers van het neoliberalisme zijn, de ideologie die de opvolger van die van Jahweh en die cultureel ook voor een flink deel uit het Midden-Oosten komt .

Een standaardvoorbeeld psychopathie (de Volkskrant, 21-02-2013, van verslaggever Jeroen Trommelen):
  Capgemini kort loon tot 20 procent

Personeel in de ict-sector komt niet vaak in actie, maar de salariskorting bij Capgemini deed werknemers massaal naar een vakbondsbijeenkomst gaan. 'Bijna een paleisrevolutie.'

De directie van automatiseringsbedrijf Capgemini gaat nog rigoureuzer snijden in de salarissen van het personeel dan aangekondigd. Werknemers die te duur zijn, moeten niet 10 procent inleveren, zoals bestuurder Jeroen Versteeg aanvankelijk voorstelde, maar tot 20 procent. Aanvankelijk wilde het bedrijf zelfs kortingen toepassen tot 30 procent, maar dat voorstel werd onder zware druk van het personeel ingetrokken.
    Werknemers van Capgemini meldden zich woensdag massaal op een bijeenkomst van vakbonden in Utrecht. 'Dit is bijna een paleisrevolutie voor deze sector', aldus FNV-bestuurder Fred Polhout. 'Deze mensen komen echt uit de kast.' Dat relatief goedbetaald personeel in de automatiseringssector in actie komt voor hun arbeidsvoorwaarden is volgens de bonden zeer bijzonder.    ...
    Voor 150 werknemers van Capgemini zou de herwaardering neerkomen op salarisverhoging. De overige 300 zouden minder gaan verdienen of zich moeten omscholen naar een hoger niveau. In de individuele gesprekken die hier afgelopen maand op volgden, bleek de voorgestelde salariskorting voor veel medewerkers op te lopen tot 30 procent. Het salaris van bestuur en directie worden niet opnieuw beoordeeld.     ...

Zie een optreden op tv, en je krijgt een standaard psychopaat voor je neus geschoteld, zie bijvoorbeeld Nieuwsuur, 07-01-2013 uitleg of detail (na 10:45 min.) . Zijn reactie op de opmerking dat het vreemd is dat de directie niet herbeoordeeld wordt: een stenen gezicht. Net als bij Mark Rutte als het gaat om zaken waarbij anderen benadeeld worden, en net als bij Mark Rutte is dat omdat er kennelijk geen verbinding is met de emotionele delen van de hersenen.

In het neoliberale Engeland ligt het aantal psychopaten in de top veel hoger. Hier is er weer eentje (de Volkskrant, 05-03-2013, van verslaggever Tjerk Gualthérie van Weezel):
  Woede om miljoenenbonussen bij witwassende Britse bank HSBC

In Groot-Brittannië is maandag woedend gereageerd op de bekendmaking dat de Britse bank HSBC vorig jaar miljoenenbonussen aan de top heeft uitgedeeld. De bank moest vorig jaar ook miljardenboetes betalen wegens betrokkenheid bij witwaspraktijken en het misleiden van klanten.
    HSBC werd vorig jaar door Amerikaanse toezichthouders voor 1,4 miljard euro beboet omdat het drugsgeld van de Mexicaanse kartels witwaste en handelsembargo's met Syrië en Iran had geschonden. Ook moest HSBC geld reserveren om schadeclaims te betalen aan klanten die niet goed waren voorgelicht over de verzekeringen en rentederivaten. Uit de jaarcijfers die HSBC gisteren presenteerde, blijkt dat het bedrijf in 2012 in totaal 2,8 miljard pond (3,2 miljard euro) aan boetes heeft moeten betalen.
    Tegelijkertijd met de rekening van de schandalen, die het imago van HSBC vorig jaar al ernstige schade toebrachten, werd bekend dat 207 werknemers binnen de bank meer dan 1 miljard pond (1,16 miljoen euro) verdienden. De hoogste baas van de bank, Stuart Gulliver, kreeg een prestatiebeloning van 2,3 miljoen euro wegens zijn krachtige leiderschap in moeilijke tijden. In totaal verdiende hij daardoor in 2012 6,4 miljoen euro. De mix van berichten bleek dinsdag het recept voor woedende reacties in Groot-Brittannië. ...

Een combinatie van zaken die in het hoofd van de psychopaat nooit zal opkomen:
  In zijn eigen presentatie stond Gulliver niet lang stil bij de boetes en bonussen. Hij benadrukte dat HSBC in Azië een recordomzet boekte en met zo'n 40 procent groeide. 'Doordat HSBC een aantal bedrijfsonderdelen verkocht, is de kapitaalspositie inmiddels in lijn met de vereisten. De doelen die we ons drie jaar gesteld hadden, hebben we binnen twee jaar gerealiseerd', zei Gulliver tevreden.

En voor wie nog mocht twijfelen aan de kwalificaties: hier is de bijbehorende foto:

Rechts is Gulliver, links is vermoedelijk één van zijn handlangers.

Vanaf nu hanteren we hier ook de term cognitieve psychopaat, zoals omschreven hier : mensen die anderen rücksichtslos mishandelen niet door. direct fysieke contact, maar door regels of maatregelen - een aantal van de voorgaande gevallen is dat ook of mede. Met als eerste kandidaat: minister van Justitie Fred Teeven (de Volkskrant, 16-03-2013, van verslaggeefster Maartje Bakker):
  Teeven: 100 miljoen korten op sociale rechtshulp

Tussentitel: De toegang tot het recht wordt onbetaalbaar voor veel mensen - Orde van Advocaten

Het kabinet is van plan hard in te grijpen in de sociale rechtshulp. Staatssecretaris Teeven wil opnieuw 100 miljoen bezuinigen. Dat kan ertoe leiden dat een advocaat bij huur- en arbeidsconflicten en echtscheidingen zonder kinderen voortaan door iedereen zelf moet worden betaald.
    Dit blijkt uit bezuinigingspakketten die rondgaan op het ministerie van Veiligheid en Justitie en die in handen zijn van de Volkskrant.
    De ambtenaren stellen ook voor om een hogere eigen bijdrage te vragen van mensen die een advocaat nodig hebben of om de advocaten een lagere vergoeding te geven.  ...

Hetgeen de macht geeft aan de rijkeren tegenover de niet-rijken, alleen al door te dreigen met het aanspannen van een proces. een verkrachting van de beginselen van de rechtsstaat.

De volgende persoon draagt graag zijn steentje bij aan de stelling dat vrijwel alle economen cognitieve psychopaten zijn: (de Volkskrant, 28-03-2013, van verslaggever Sander Heijne):
  Interview | Ruud Muffels, hoogleraar arbeidsmarkt

'Economische groei is enige medicijn tegen verdringing'

Tussentitel: Gehandicapten hebben net zo veel recht op werk als andere werknemers

PostNL wil arbeidsgehandicapten inzetten als postbezorgers. ... Critici vrezen dat de inzet van arbeidsgehandicapten bij PostNL leidt tot verdringing van gezonde werknemers aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Is dat zo?
    'Ja', zegt hoogleraar arbeidsmarkt en sociale zekerheid Ruud Muffels van de Universiteit Tilburg. 'Maar gehandicapten hebben natuurlijk wel net zo veel recht op werk als anderen.'    ...

In Nederland lopen er op het moment van schrijven ongeveer 600 duizend mensen rond die werkloos zijn. Dat zijn dus 600 duiznend bewijzen tegen de stelling dat iedereen recht heeft op werk. Dat recht op werk bestaat dus absoluut niet. Toch beweert deze econoom keihard het tegenovergestelde.
    Nu moet nog bewezen worden dat er mensen nadeel van ondervinden. En dat blijkt hier:
  Verdringing van gezonde werknemers bij PostNL is onvermijdelijk.

Dus ook deze econoom is glaszuiver geval van cognitieve psychopathie.

Margaret Thatcher is dood. Eindelijk. Na een klein dozijn pagina's vol met hagiografie, komt er bij de begrafenis eindelijk ook een stukje waarheid terecht in de Volkskrant (de Volkskrant, 17-04-2013, door Maarten Rabaey):
  Geen muziek voor de 'f***ing baroness bastard'

Dertig jaar na de sluiting van de mijnen door Thatcher is South Yorkshire nog altijd woedend over de ellende waarin ze de regio duwde. 'Alles waar onze grootvaders en vaders voor vochten en stierven, heeft zij vernield.'

'Weet je wat wij gaan doen op de dag van haar begrafenis? Dan houden wij een straatfeest. Mét barbecue en muziek. We're celebrating her f***ing death!' Wanneer voormalig mijnwerker Tommy Guest (54) de laatste zin uitschreeuwt op de drempel van de Working Men's Club in Barnsley, vallen zijn vroegere collega's hem instemmend bij. 'That f***ing baroness bastard!', klinkt het in koor. 'She f***ed us all up.'
    De verwensingen weergalmen tussen de grijsgrauwe arbeidershuisjes van Haddon Road, gebouwd voor kompels zoals Guest. Als jongeman werkte hij enkele jaren in de North Gawber Colliery, waar hij een van zijn vingers verloor tijdens het ploeteren honderden meters onder de grond. Samen met duizenden collega's staakte hij van maart 1984 tot maart 1985, onder leiding van de beruchte vakbondsleider Arthur Scargill, een jaar lang tegen toenmalig premier Margaret Thatchers voornemen om de staatsmijnen van de National Coal Board te sluiten of te privatiseren.
    'De staking was keihard. We kregen 1 pond per dag en een emmer kolen om ons huisje met mi lass an' mi ben (mijn vrouw en kind) te verwarmen. We hadden geen keus. De mijnen waren ons leven. Toch criminaliseerde ze ons protest. Ze ontnam ons alles. Ze vermoordde onze gemeenschappen. Tot op vandaag zijn er hier geen serieuze jobs.'
    Vóór het Thatcher-tijdperk waren working men's clubs (WMC) het kloppende hart van de arbeiderswijken. Na de shift in de schacht kwamen de mijnwerkers er bij elkaar om verhalen uit te wisselen, een glas te drinken of te biljarten. Nu zijn het poelen voor vergetelheid. Heroïsche verhalen over een rijk industrieel verleden, vliegwiel voor de vroegere macht van het British Empire, worden er weggedronken tot stemmen verstommen en aanwezigen stilletjes wegkwijnen.
    De holle ogen van James Duffy (70) spreken boekdelen. In de New Lodge WMC, in Royston, staart hij wezenloos voor zich uit. Pas wanneer hij hoort praten over de dood van de Iron Lady flakkert zijn blik op. 'Lang geleden dat ik nog zo blij was. Kon ik nog, feestte ik de hele nacht', zegt hij. 'Thatcher vernielde mijn leven. Van jongsaf aan was ik mijnwerker. Spaarde als jonge veertiger met mijn vrouw voor een huis toen ze de mijnen saneerde. Toen onze mijn in Bullcliffe Wood dichtging, was er alleen nog freelancewerk in enkele geprivatiseerde mijnen. De werkomstandigheden waren veel slechter. Regelmatig was ik werkloos. Ik verdiende minder en we konden geen huis meer kopen. We eindigden in een schamele sociale woning. Ik was 48. Mijn vrouw verliet me met de kinderen.'
    Een tafel verder leest Ken Basford (74), ex-werknemer van de nabijgelegen cokesfabriek, hardop het gedicht voor dat hij wil insturen naar een Londense krant. 'Isn't it nice to be rich? And pass away in the Ritz? Oh, we poor ol' miners. Lots of us died in the pits.' Daarmee vertolkt hij de bittere woede bij het nieuws van de dag. 'Thatcher stierf in een suite van het Ritzhotel', zegt hij. 'Volgens de Daily Mirror zal haar begrafenis 8 tot 10 miljoen pond kosten, terwijl er vanuit Londen bespaard wordt op onze pensioenen, de gezondheidszorg en onze uitkeringen.'    ...

Die Thatcher was een psychopaat op het niveau van Hitler, die het geluk had van een late geboorte.

En al de aanhangers van haar systeem, waaronder deze (de Volkskrant, 14-04-2012, door Philippe Remarque, uitleg of detail ):
  Is de Volkskrant te links?

Geachte heer Bolkestein,

...    Ten eerste doet u het voorkomen alsof Nederlandse journalisten tegenstanders van het kapitalisme zijn. Ik kan u verzekeren dat op de hele redactie van de Volkskrant niet een journalist te vinden is die het kapitalisme verwerpt ...

Al die journalisten waar hoofdredacteur Philippe Remarque gewag van maakt, zijn haar handlangers.

Van de super-psychopaten weer terug naar de psychopaten op "normaal" niveau (de Volkskrant, 22-06-2013, ingezonden brief van Sjors van Beek, journalist, Amsterdam):
  250 man eruit, 'topvrouw' 2,5 miljoen bonus

En ja hoor, daar is ze weer: Nancy McKinstry, hoog in de lijst van graaiende bestuurders (Ten eerste, 15 juni). Ruim 6,5 miljoen mocht de 'topvrouw' van Wolters Kluwer dit jaar weer bijschrijven op haar toch al idioot vetgespekte bankrekening. Als recentelijk ontslagen werknemer van Wolters Kluwer vind ik hier wel iets van. McKinstrys hebzucht is stuitend en het maatschappelijk systeem dat dit soort gegraai toelaat, deugt niet.
    Ik was tot voor kort journalist bij het weekblad Binnenlands Bestuur, onderdeel van Kluwer. De helft van de redactie is begin 2012 op straat gezet omdat het blad te weinig winst maakte. Let wel: geen verlies draaide, maar te weinig winst maakte. Zes mensen baanloos.
    Onder haar bewind heeft Wolters Kluwer al meerdere ontslagronden gehad. Honderden mensen zijn de afgelopen tien jaar op straat gezet. In diezelfde periode heeft McKinstry elk jaar gemiddeld zo'n 3,5 miljoen euro opgestreken aan loon, aandelen- en optieregelingen of bonussen. 'Omdat ze de winstcijfers zo mooi heeft opgekrikt.'
    Even een rekensommetje. Terwijl mevrouw McKinstry zo'n 35 miljoen euro beurt, hadden, uitgaande van een gemiddeld bruto jaarsalaris van 50.000 euro, zevenhonderd werknemers kunnen werken. Anders gezegd: Wolters Kluwer heeft geen geld meer om mij - of mijn collega's - aan het werk te houden, maar wel om ceo McKinstry dik 6 miljoen te betalen. Hier klopt iets niet, denk ik dan als eenvoudige academisch opgeleide boerenhansworst met 25 jaar journalistieke ervaring.    ...

Dit soort psychopathie is natuurlijk nooit beperkt tot geldzaken:
  Overigens heb ik dat al eerder geroepen, ook intern. In 2004 stuurde McKinstry zo'n 250 mensen de laan uit en kreeg zij vervolgens 2,5 miljoen euro bonus. Ik heb haar toen een open brief gestuurd en een cc verzonden aan alle werknemers van Wolters Kluwer. Ik vroeg McKinstry hoe ze haar gegraai moreel kon verantwoorden. Van 84 collega's kreeg ik een steunbetuiging, meestal met de strekking: 'Geweldig dat je dit doet, ik vind het ook, maar ik durf het niet hardop te zeggen.'
    Van McKinstry heb ik nooit antwoord gehad. Wel gaf het hoofdkantoor opdracht aan mijn chefs: doe iets aan die briefschrijver. Waarna ik een officiële berisping kreeg wegens 'misbruik van het interne e-mailsysteem'.

Ook op het graf van dit soort mensen zal met vreugde gedanst worden.

Na de ploert Bernard Wientjes heeft de werkgeversclub VNO-NCW een nieuwe voorzitter, ene Hans de Boer. Na een aantal maanden in zijn nieuwe baantje gaf hij een groot interview aan de Volkskrant en noemde daarin werklozen en mensen in de bijstand "labbekakken" die gewoon niet of niet hard genoeg solliciteren. Uitspraken van een psychopaat. Maar, dacht deze redactie, het ergste probleem zit elders. Net als deze briefschrijver: (de Volkskrant, 26-06-2015, ingezonden brief van Ben Ale, Delft):
  Voorzitter

Schokkend: de voorzitter van VNO-NCW doet dit soort uitspraken. Schokkender: al die maatschappelijk verantwoorde ondernemers hebben die meneer tot voorzitter gekozen. Schokkendst: aan het eind van de dag was hij nog steeds voorzitter van VNO-NCW.

Inderdaad: die hele omgeving zit vol met psychopaten.

Nog een psychopaat bij de Volkskrant (de Volkskrant, 12-12-2015, column door Frank Kalshoven, directeur van De Argumentenfabriek):
  Herverdelingsmachine draait op volle toeren

Tussentitel: Laat de rijken de crisis betalen. Dat is gebeurd.

Nog even de tussentitels van de website er bij:
  De 20 procent grootverdieners verdienen dan 12 keer meer dan de 20 procent huishoudens met de laagste inkomens
Nederland heeft een zeer krachtige herverdelingsmachine. En die heeft juist tijdens de crisis op volle toeren staan draaien

Die kerel wordt bij de revolutie eerst gevierendeeld en daarna de brokstukken gevoerd aan de honden.
    Oh ja, even die cijfers over inkomen: trek daar de kosten van levensonderhoud van af, en de verhouding is oneindig, want de laagste inkomens houden niets over, en delen door nul levert op oneindig. Vandaar die krankzinnige verdeling van vermogen die Kalshoven welbewust verzwijgt.
    Misschien is vooraf een flink aantal zweepslagen ook gerechtvaardigd.


Naar Houding top, I , of site home .

15 jun.2006