Economie is in principe een van de meer exacte sociale wetenschappen, en je zou dus verwachten dat het daar beter gaat dan bij de gemiddelde sociale wetenschap. Dat lijkt nauwelijks het geval. Ook hiervoor is er een vermoedelijke en basale verklaring: het eigenbelang. Economie gaat ook over de materiële welvaart van individuen, en dus ook over de materiële welvaart van degenen die het vak economie bedrijven. Waarmee er onmiddellijk een drijfveer om de hoek komt lijken die even fundamenteel is als religie: "Quisque sibi proximus", oftewel: "Een ieder is zichzelf het naast". 

Het eigenbelang is net als ideologie een factor waardoor degenen die het vak bedrijven belang hebben bij het ontkennen van het bestaan van een objectieve werkelijkheid. Waar een persoon de andere uitbuit, huurt de uitbuiter een econoom in om te verklaren dat de uitbuiting geen objectief feit is, maar een persoonlijke interpretatie van economische processen die op een hoger niveau noodzakelijk zijn - zoiets als "de vrije markt". En uiteindelijk iedereen daar rijk van wordt.

De factor van het eigenbelang is vermoedelijk nog sterker dan die van de ideologie en de religie, hetgeen de slechte toestand van de economische wetenschap, ondanks haar grotere principiële exactheid, goeddeels verklaart. Maar die grotere exactheid beidt ook een betere mogelijkheden dan bij de overige sociale wetenschappen om waar het fout gaat te achterhalen. Waarmee met dit artikel een begin wordt gemaakt.

Het exacte aspect van de economische wetenschap zit er in dat veel economische effecten uitgedrukt kunnen worden in een meetbaar getal: geld. Aan de andere kant maakt die exactheid ook duidelijk dat er problemen zijn met de wetenschappelijke kant van de de economie, zie deze bron . De daar geconstateerde onwetenschappelijkheid van de economie wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt doordat een van de basisaannames van de economie: dat mensen over het algemeen rationeel handelen en beslissingen nemen, niet klopt .

Het gebrek aan wetenschappelijkheid van het vak economie zorgt voor diverse problemen. Zo maken economen vele soorten fouten, van simpele rekenkundige tot meer morele; het meest opvallend is de consequent gemaakte fout van de verwarring van centen en procenten, een fout zo opvallend, dat zelfs het gewone publiek de economen hierin met regelmaat moet corrigeren . Andere dingen die men ziet zijn zichzelf tegensprekende uitspraken, en irreële en onjuiste stellingen die als waar worden versleten door velen, zoals marktwerking is efficiënter dan regulering (tegenvoorbeeld: marktwerking leidt tot veel te hoge topinkomens), privatisering leidt tot lagere prijzen (energieprijzen zijn gestegen), privatisering leidt tot efficiëntere dienstverlening (die van de NS is afgenomen), vergrijzing kan alleen bestreden worden met bezuinigingen (een tijdelijke belastingverhoging kan net zo goed), enzovoort.

De grootste gemeenschappelijke oorzaak van die vervormingen van de werkelijkheid is dat economie wordt bedreven door mensen met directe persoonlijke belangen in hetgeen ze beschrijven. Het directe slaat op het eerste aspect van economie: dat het gaat over geld - de persoonlijke belangen van de economen kunnen direct in geld uitgedrukt worden, zo horen economen tot de hogere inkomensgroepen, en hebben dus belang bij zo vlak mogelijk belastingtarieven. Dit nog afgezien van regelrecht persoonlijk frauduleus wetenschap bedrijven . De meest opvallende manier waarop men dit eigenbelang terug ziet is dat men economen vrijwel alleen bij de rechtse politieke partijen vindt, bij partijen die opkomen voor het eigenbelang en de hoge inkomens .

De tweede grote oorzaak is het feit dat economen alle maatschappelijke verschijnselen reduceren tot een materiële waarde, liefst uit te drukken in geld, en alle maatschappelijke verschijnselen waarvan dat niet kan een waarde gelijk aan nul toekennen. Vrijwel alle economen, en zeker die binnen maatschappelijk relevante posities, zijn voor zaken als de vrije markt of marktwerking , privatisering , lage overheidsuitgaven, lage belastingen enzovoort. Deze houding is samen te vatten in de term homo economicus, en dat deze houding een vernietigende werking heeft op allerlei belangrijke waarden is eigenlijk evident, want al van oudsher bekend als de Dans rond het Gouden Kalf   - meer over de homo economicus hier .

Met als gevolg ook overeenkomstige opvattingen op algemenere maatschappelijke vlakken, zoals hun vrijwel universele steun aan de immoraliteiten van het kapitalisme en het kosmopolitisme .

Door die misvormingen zijn de meeste economen slechts in staat om nog maar heel weinig van de werkelijkheid waar te nemen. Het gevolg is dat als ze voor een of andere vraag met een economisch aspect gesteld worden, ze wel mooie verhalen ophangen, maar meestal achter hun persoonlijke groeps- of klassebelangen aanlopen ; voor een kras voorbeeld, zie hier .

Ter illustratie van deze stellingen hebben we op deze site een aantal bronnen over economen en hun uitspraken verzameld. De reputatie van economen wordt toegelicht hier . Voor het algemene beeld hebben we gekozen voor de bekendste verzamelplaats van economen in Nederland: het Centraal Planbureau (CPB). Het CPB heeft op alle vragen en problemen van de overheid hetzelfde soort antwoorden: belastingverlaging, uitgavenvermindering, lastenverlichting, en ongebreidelde economische groei. Dat zijn geen economische antwoorden, maar politieke, namelijk die van het Angelsaksische model. Uit de voorbeelden die hier verzameld zijn, blijkt bovendien dat als men de normen die het CPB gebruikt bij de beoordeling van andere instituties, op het CPB zou aanleggen, men onmiddellijk tot de opheffing ervan zou moeten besluiten op grond van gebrek aan effectiviteit en economisch nut, zie hier - alles wat het CPB doet, is hier boven al grotendeels samengevat. Iets dergelijks geldt ook voor alle internationale economenclubs , en ook het ministerie van Economische Zaken , en De Nederlandse Bank .

Als illustratie van het proces hoe economen tot hun opinies komen, hebben we een paar specifieke voorbeelden genomen - als eerste één van de in de openbaarheid meest prominente economen, economie-redacteur (tot 2006) en vaste columnist van de Volkskrant, gepromoveerd econoom Frank Kalshoven - als tweede topeconoom en raadgever van de regering (in 2006/2007): Jules Theeuwes , en als derde nog andere een topeconoom: Bas Jacobs .

Een paar voorbeelden uit de praktijk laten de gevolgen van de subjectieve en onwetenschappelijke houding van economen zien. Zo zorgt het ervoor dat het huidige vak moeilijk is uit te leggen (uit De Volkskrant, 23-06-2010, door Arnold Heertje, oud-hoogleraar economie):

En neem nu eens het geval dat je dit ook elders in de maatschappij toepast (uit: de Volkskrant, 05-08-2010, ingezonden brief van J. de Rooij, Ravenstein);

Wat het doel is van het vak economie is volkomen duidelijk. Naar aanleiding van de Europese financiële crisis, veroorzaakt door slechte economische beslissingen, maakte dit nog eens volkomen duidelijk (De Volkskrant, 30-11-2011, door Jan Derksen, hoogleraar klinische psychologie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen ):

Het wetenschappelijke en simpele economie-onderwijs begint natuurlijk met de basis van de economie: productie en de waarde van de arbeid van de productieven. Waarna de belangrijkste aspecten van het functioneren van de economie makkelijk uit te leggen zijn, zie de serie die start hier , inclusief de rol van de financiële wereld als ondermijner van de economie . Welke wetenschappelijke benadering ook gebruikt kan worden als criterium voor de activiteiten en nuttigheid van economen, waarna het overgrote deel der huidige economen veel minder productief zal blijken te zijn dan de werknemers van Organon, Oss, en ontslagen kunnen worden.

Het is duidelijk dat de opvattingen en denkbeelden van de huidige economen een grote invloed op de huidige maatschappij. In welke richting deze invloed stuurt is duidelijk: die van de Angelsaksische graaiers-economie. De schade die dat aanricht aan de hele maatschappij wordt zichtbaar hier .
 

Naar Economie, basis I , Economie lijst , Economie overzicht , of site home .