Bronnen bij Neurologie, emotie-organen, nucleus accumbens: praktische voorbeelden
De nucleus
accumbens (NAcc)
wordt op deze website gezien als onderdeel van de basale ganglia, waar het
ook tegenaan ligt. De basale ganglia wordt hier gezien als een compleet
systeem voor de basale besturing van het lichaam, waarbij de nucleus
accumbens de positieve en stimulerende signalen verwerkt, en de amygdala de
negatieve en vermijdende.
De neurotransmitter waarmee de NAcc dit
doet is bekend genoeg: dat is dopamine, de bekendste neurotransmitter.
Dopamine is bekend als zijnde betrokken bij de meeste zo niet alle
verslavingen, en ook heel veel ander gedrag in het dagelijkse leven waar je
met een nuchtere blik vraagtekens bij kan zetten. Deze verzameling geeft een
aantal soms enigszins verrassende voorbeelden
(de Volkskrant, 03-02-2006, (Bloomberg, Atlanta)):
De rol die geld speelt in de motivatie geldt natuurlijk niet voor "de mens",
maar voor het soort mensen dat "belegger" is, dat wil zeggen: zichzelf
geselecteerd heeft op het hebben van die eigenschap in voldoende en meer dan
gemiddelde mate, en vervolgens die eigenschap zelf sterk gestimuleerd heeft,
op dezelfde manier waarop heroïne-verslaafden dat doen. Beide zijn
uiteindelijk verslaafd aan hetzelfde stofje: dopamine. Waarom dit bij geld
zo makkelijk gebeurt, wordt uitgelegd hier
.
De tweede bron
laat zien hoe de relatie met de amygdala zit (Dagblad De Pers, 16-01-2009, door redactie wetenschap):
Dat is de amygdala.
Wat laat zien dat nadat de allereerste "Oeps"-beleving is uitgewerkt,
het effect van het al-dan-niet beloond worden nog lang actief is. Oftewel:
"schrik" is sneller en korte-termijn, "beloning" komt weliswaar na "schrik"
maar is langere termijn.
Een poging tot uitleg aan een breder publiek
(de Volkskrant, 19-09-2009, door Eveline Crone, hersenwetenschapper):
Wat dus gaat over de balans tussen de impulsen
gedreven door de nucleus accumbens, versus de uitkomsten van die in de
cortex. Men vermoedt dat die afweging plaatsvindt in de anterieure
cingulate cortex
.
Nog een voorbeeld uit de vroegere tijden van het nieuwe
hersenonderzoek (Volkskrant.nl, 10-11-2009, door Peter de Greef):
Wat laat zien dat deze processen beslist niet specifiek menselijk zijn -
zoogdieren hebben ruwweg dezelfde onderdelen van het zenuwstelsel, met als
grote onderscheid de omvang van de (neo)cortex.
Dat is wat men tegenwoordig een "fMRI-scanner" noemt.
De associatie van "insula" met alleen "pijn" is volkomen onjuist, zie de
eerdere bronnen. De insula, de naam betekenend "eiland", is in feite een
schiereiland in de kronkels van de cortex, dat ligt precies tegenover de
basale ganglia
. Je zou zeggen dat dat ook wijst op een functionele relatie. tot de basale
ganglia behoort de amygdala die de pijnsignalen verwerkt, maar ook de nucleus
accumbens voor die van genot. De insula maakt hoogstens een nieuwe
beslissing op grond van de input van beide. Maar die rol wordt meestal
toebedacht aan óf de anterieure cingulate cortex óf de prefrontale cortex.
Ook "lezende" schrijvers kennen hem
inmiddels (de Volkskrant, 29-09-2011, column door Ronald Giphart):
Schijvers
weten van wetenschappelijke gegevens meer iets te maken ...
Terug
naar de saaie wetenschap (de Volkskrant, 26-02-2013, van verslaggever Ronald Veldhuizen):
Die rol is in eerdere bronnen toebedacht aan de insula.
De prefrontale cortex
is het gebied dat helemaal van voren ligt, achter het
voorhoofd, het verst weg van alle lichamelijke functies vervuld door de
cortex. Hier zetelt men gewoonlijk processen te associëren met planning en
strategie, en dergelijke - het "hogere denken".
Waarvan het neurologische pad bekend is: de nucleus accumbens stuurt de
afgifte van dopamine voor de hele cortex aan, en dopamine is één van de vier
modulerende neurotransmitters
die alle neurologische processen versterken of verzwakken. Dopamine dus zijnde
de versterker van aantrekkende activiteiten.
Naar Neurologie, emotie-organen
, Neurologie, globaal
, of site home
·.
|