Bronnen bij Economische krachten: markt, infrastructuur
Marktwerking veronderstelt een onafhankelijk opereren van de verschillende
aanbieders op de markt. Als het product dat aan marktwerking onderhevig zou
moeten zijn, een dure vorm van infrastructuur behelst, dan betekent
marktwerking dat ieder van de partijen die dure infrastructuur zou moeten
maken en bekostigen.
Bijvoorbeeld: iedere treinvervoerder zou zijn eigen
sporen moeten aanleggen.
Dit is zulke patentonzin dat je zou denken dat
niemand eraan zou beginnen - hier een reactie op de realiteit (de Volkskrant, 27-07-2013, ingezonden brief van Leo van Batenburg,
reiziger, Eindhoven):
Nu kan die briefschrijver wel zo sneren, maar de hele
politiek (behalve de SP) en de hele economische wetenschap zag dat toch heel
anders. Die waren er allemaal hartstikke voor dat de NS en ProPail niet
zouden samenwerken. Dat heette "marktwerking op het spoor". Of "concurrentie
op het spoor". En iedereen weet dat concurrentie en marktwerking goed zijn.
Altijd en absoluut goed.
De ideologen van de marktwerking staan dus ook los van deze vorm van
gezond verstand. Hier een bericht uit een andere sector (de Volkskrant,
07-08-2013, van verslaggever Michael Persson):
Die splitsing is het gevolg van de
krankzinnige privatiserings- en marktwerkingsoperatie.
In het derde voorbeeld zijn de betrokken factoren aan de hand van de
praktijk al helemaal uitgeschreven (de Volkskrant, 16-10-2013, van verslaggeefster Ana van Es):
In deze volstrekt aan het neoliberale
marktdenken verslaafde maatschappij een ongehoorde stap. Vermoedelijk toch
het resultaat van de lange reeks de facto mislukkingen van de
privatiseringen.
Verder met de details:
Prachtig, toch? Dit is toch de ultieme verantwoording van privatisering? De
prijzen omlaag ...
Nou, wil je het nog mooier? Volgens de neoliberale ideologie.
Tja, dan is Doeksen kennelijk te duur, en heeft ze geen bestaansrecht. Dus
nog allemaal volstrekt volgens het neoliberale boekje. Absoluut geen
probleem, volgens de theorie. Dan komen er gewoon nieuwe aanbieders.
Trouwens wel vreemd dat er nu maar twee zijn. Hoe zou dat nu komen? Die
mensen op die eilanden moeten toch heen en weer, dus daar valt altijd winst
uit te maken. Maar kennelijk kunnen ze niet genoeg betalen voor een nieuwe
aanbieder om winst te kunnen maken. Hoe kan dat nu?
Na veel nadenken zijn we tot een antwoord gekomen (sarcasme
modus uit): vermoedelijk ligt dat aan die boten die nodig zijn om naar die
eilanden te varen. Die zijn toch betrekkelijk duur. En het
onderhoud en bemanning zijn ook prijzig. Vermoedelijk is het dus rendabel
voor twee maatschappijen om, bij de gegeven mensenstromen, die investering
te doen, maar niet voor drie. Met een nieuwe aanbieders krijg je ten slotte
geen nieuwe passagiers.
Maar, met deze nieuwe factoren in handen, is meteen ook
duidelijk wat het huidige probleem is: er zijn zelfs niet genoeg
passagiersstromen om twee aanbieders in de winst te houden:
En daar gaat je neoliberale vrije-marktmodel overboord - in de Waddenzee.
Die markt is absoluut niet vrij, in dit geval, vanwege de hoge kosten om te
starten. De te hoge prijs van de noodzakelijke infrastructuur.
En bijna lees heeft wel een of andere vorm van infrastructuur
nodig. Pakjesbezorger: wegen. Oftewel: er bestaat geen enkele vrije markt
markt, tenzij je hebt hebt aangetoond dat de prijs van de
infrastructuur ergens verwaarloosbaar klein is. En dat is vermoedelijk
alleen het geval bij de markt voor pakjes boter en dergelijke.
Consumptiegoederen. - En zelfs die hebben vervoer nodig.
En als je markt gaat toepassen in alle andere gevallen, speel je
met vuur:
Oftewel:
Het doorzetten van neoliberale marktideologie waar zij niet werkt leidt tot
maatschappelijke onrust. En waar het hier een paar eilanden betreft, betreft
het voor de privatisering van openbaar vervoer, energie, zorg en dergelijke
de hele maatschappij. Maatschappelijke onrust op dat niveau noemt men
gewoonlijk "revolutie".
Bij de sterk-neoliberale Volkskrant is er een enkele redacteur
die wat minder last heeft van tunnelvisie, en die dan ook de realiteit kan
benoemen (de Volkskrant, 24-10-2013, rubriek De kwestie, door Peter de Waard):
Iedereen met enig gezond verstand wist toen al
dat dat leugens waren. En wie dat gezonde verstand niet had, hoefde maar
naar Amerika te kijken - net als met de gezondheidszorg, was de daar
volledig geprivatiseerde structuur van "nuts"bedrijven sterk inferieur in
alle opzichten aan de gereguleerde toestand in Europa.
De nutsbedrijven, met name de energie, zijn niet alleen too big to fail,
maar, veel belangrijker: too essential to fail. Of nog beter: too
bloody essential to fail - zie hier
. En waarom gaat het fout: omdat de neiging en wens tot privatisering
automatisch leidt tot dit:
Zonder megalomanie en dergelijk heeft het geen nut de kleine
energiebedrijven samen te voegen, en kleine lokale nutsbedrijven kunnen
doodgewoon niet concurreren omdat ze ieder in hun eigen regio blijven. Het
is puur het idee van concurrentie dat tot de megalomanie dwingt. En de rest
volgt dan vanzelf:
De conclusie:
"Misschien niet zo'n goed idee" dingt mee naar het understatement van het
jaar.
Ter illustratie van hoe diep het idee van vrije markt ingekankerd zit
bij economen, de reactie van één hunner op het veerbotenverhaal (de Volkskrant, 22-10-2013, door Evert Schoorl, was als economisch
historicus verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen):
Zelfs deze redactie met een bèta-opleiding en
één enkel jaar economie-onderwijs, heeft meer kennis van economie dan deze
econoom. Want wat hij hier schrijft slaat op het fundamentele economisch
proces, geleerd op de middelbare school, van de werking van vaste en
variabele kosten bij productie: de vaste kosten, bijvoorbeeld de
machines, nemen af per product, bij hogere productie, en de variabele
kosten, bijvoorbeeld de grondstoffen, blijven gelijk. De overvaart naar
Terschelling is duurder dan die naar Engeland, omdat er meer producten
geleverd worden: overgezette passagiers, bij redelijk gelijkblijvende vaste
kosten. Of om het bot te formuleren: omdat Engeland groter is dan
Terschelling.
De nog bottere econoom sluit er zijn hersens voor. Ten einde
dit te kunnen betogen:
Geen concurrentie, dus is het fout. Waarna het gedram nog een heel
opinie-artikel door gaat.
Men gaat er mee door, tot men Absurdistan diep is binnengetrokken
(de Volkskrant, 09-12-2013, van verslaggever Jarl van de Ploeg):
Twee organisaties die met elkaar moeten
concurreren en op zelfde infrastructuur moet werken. Het kan echt niet
gekker. Want natuurlijk kan dit nooit zonder nog een derde organisatie als
bemiddelaar:
Maar überhaupt al die twee organisaties. Met name dus dat Keyrail. Wat wordt
omschreven als 'commercieel'. Een grove leugen. De enige basis waarop je dat
Keyrail "commercieel" kan noemen, is als dat Keyrail zorgt en dus betaalt
voor zijn eigen infrastructuur. Dat doet het niet. Het gebruikt
infrastructuur betaald door de burgers. Alles wat er aan Keyrail anders is
dan een niet-commerciële organisatie, zijnde de mogelijkheid tot het maken
van winst, is dus in feite diefstal van de burgers die het overgrote deel
van de onkosten van Keyrail hebben betaald. Het is net als het Rusland van
na de val van het communisme: de gezamenlijkheid van de burgers die de
bedrijven hadden opgebouwd, werden daarvan beroofd door een handvol
oligarchen.
Terug naar de "veerbootoorlog". Zoals al eerder gesteld zijn op een
enkele uitzondering na, de media volledig beheert door neoliberale
ideologen. Hier is het bewijs (de Volkskrant, 03-01-2014, hoofdredactioneel commentaar, door Carlijne
Vos):
De feiten.
De vervalsingen. want dat Doeksen in deze chantage gepleegd heeft is alleen
juist als de door haar gedane bewering dat ze verlies zijn gaan lijden,
niet waar is. Vos levert dat bewijs niet. En pleegt dus vervalsing.
Dat 'naar eigen zeggen' is onderzocht door het ministerie en hopelijk ook de
rechter. Tenzij Vos bewijst dat het niet zo is. Oftewel: het is Vos die
schuldig is aan "Naar eigen zeggen".
Weer: "naar eigen zeggen" van Vos. Niet naar het zeggen van het ministerie
of de rechter. Beide instituties die van nature naar het neoliberalisme
neigen.
Juist. En dat geldt ook voor Vos. En er is geen enkele reden om aan te nemen
dat dat oordeel verschillend zal zijn. Tenzij liggende in de feiten. In welk
geval Vos vrij is die feiten te noemen. We krijgen ze niet.
Ook de ACM is volstrekt neoliberaal, want vanwege de kosten van de
infrastructuur is concurrentie onmogelijk. Vaststelbaar en vastgesteld.
Uitstekend. En de uitkomst zou zijn dat, als de belangen van de
eilandbewoners inderdaad worden meegewogen, dat de uitkomst dezelfde is
onafhankelijk van wie de winnaar is. omdat de fysieke omslachtigheden, het
onderhouden van en dure infrastructuur, dat bepalen. Het enige punt is de
vorm van toezicht, maar dat geldt voor iedere aanbieder hetzelfde.
Een ongefundeerde verdachtmaking.
Het is volkomen duidelijk dat Vos, representatief voor de
Volkskrant en niet eerdere commentator Peter de Waard, hier een sterk
vertekend beeld van de werkelijkheid geeft, en, is af te leiden uit een
stroom overige publicaties, een vertekening veroorzaakt door het onderhouden
van de neoliberale marktideologie.
Kijk maar eens als het over kabelbedrijven gaat (de Volkskrant,
24-01-2014):
Ziggo is afkomstig van de ooit bestaande
gemeentelijke kabelvoorzieningen, wat niet mocht van de EU, door overheid
gerunde voorzieningen, dus dat werd eerst Casema en later Ziggo. En een
bedrijf, want dan heb je marktwerking en dat is voordelig voor iedereen.
Wist toen iedereen. Dat wil zeggen: iedereen bestuur en elite enzovoort.
En nu gaat het dus over de vele concurrenten van die
voormalige kabelbedrijven die tezamen de markt vormen die de prijs zal
drukken en de efficiëntie opvoeren. De eerst is:
Pardon? Ziggo zelf? Hoe kan een bedrijf concurrent zijn van zichzelf? Wat is
dit voor onzin die de Volkskrant hier neerpent (er is geen auteur
vermeld bij het artikel, maar het dat maakt echt helemaal niets uit - daar
is in ieder geval geen concurrentie - op economische opvattingen).
Maar misschien volgt er uitleg:
Hè ... Het wordt hoe langer hoe gekker: Ziggo is een combinatie van zichzelf
en een ander en toch zichzelf. Ze moeten gestoord zijn bij die Volkskrant.
En hier is de reden van die kortsluiting:
Nou wordt 'ie helemaal mooi: er zijn helemaal geen concurrenten van Ziggo -
tijdelijk nog even eentje, maar die gaat Ziggo overnemen.
Hoe zit het dan met die marktwerking en al haar grote
voordelen? Nou, dat blijkt een beetje anders te liggen:
Wááát ... Hier wordt zonder meer gesteld dat monopolisme leidt tot lagere
prijzen en hogere efficiency. Precies en exact het tegenovergestelde van
"Marktwerking leidt tot lagere prijzen en hogere efficiency". Als Emile
Roemer van de SP zou voorstellen om alle kabelvoorzieningen in één bedrijf
te stoppen en dat bedrijf dan ook maar meteen te nationaliseren want
iedereen weet dat een monopolist volkomen automatisch leidt tot uitbuiting,
zou hij voor gek worden versleten, of beter: "Communist!", en in alle
economen en media worden gekielhaald. Maar nu gebeurd het door één of ander
Amerikaans verdrijf, en is het hosanna.
Die lui in de media en de rest van de elite zijn volkomen
gestoord in hun neoliberale opvattingen.
En dit is nogmaals een bewijs van: een markt in een terrein
met een dure infrastructuur bestaat niet. Dat leidt altijd tot een
monopolie.
En een paar dagen later (de Volkskrant, 28-01-2014, door Bard van de Weijer):
Monopolisme ... De Volkskrant vindt het
prachtig. Als het maar een neoliberaal bedrijf is, en niet de staat. Dat is
socialisme. Hartstikke fout.
Oké, met een paar kanttekeningen dan (de Volkskrant, 28-01-2014, hoofdredactioneel commentaar, door Fokke
Obbema):
Enzovoort. Maar geen woord, geen lettergreep, over
marktwerking en haar zegeningen.
Het stompzinnige gedram gaat ook in de veerbotenkwestie gewoon door (de Volkskrant, 16-04-2014, van verslaggeefster Ana van Es):
Maar natuurlijk: de Tesselse veren zijn
winstgevend maar de Vlielandse niet - veel minder inwoners, daar. Dus bij
concurrentie op de prijs verdwijnt de Vlielandse veerdienst. Dat is een
onrendabele lijn en onrendabel bus- en spoorlijnen worden tegenwoordig ook
bij de vleet gesloten. "Iedereen gaat maar met de auto". Of de fiets. En dat
kunnen die Vlielanders natuurlijk ook gewoon doen ...
Naar Economische krachten
,
of site home
·.
|