Portretten: Amos W. Steinhacker
De
volgende beschrijving is van Wikipedia
:
In de Gouden Bergen wonen de bovenbazen, ook wel bekend als De
Bovenste Tien. Dit is een geïsoleerd levende groep grootondernemers, de
rijkste personen van Rommeldam. Hun voornamen (Amos, Nahum enz.) doen
vermoeden dat het Joden zijn [noot 1, red.]. Hun voorzitter -
Baas Bovenbaas - heet Amos W. Steinhacker (AWS), die zijn dagen slijt
met het uitruilen van aandelen met andere bovenbazen zoals Nahum Grind
en Siluur Krok. ...
Als de bovenbazen zich met de maatschappij, Rommeldam dus, bemoeien, onder het
mom van goed-doen, is het volstrekt vanuit de hoogte, en zonder enige
consideratie voor de materiële en menselijke gevolgen van hun plannen.
Waar Toonder de bovenbazen heeft geportretteerd als
directeuren van grote bedrijven, is dat enigszins achterhaald door de tijd - de
huidige bovenbazen zijn de bestuurders van financiële instellingen - wat Toonder
bijna voorvoelt door hun voornaamste activiteit te beschrijven als het onderling
handelen in aandelen.
Wat Toonder ook, zeer gedurfd, gedaan heeft, is de personele
invulling wat nader te specificeren. Het voor de hand liggende voorbeeld
destijds, genoemd in het Wikipedia artikel, is John. D. Rockefeller, en nazaten
.
De kredietcrisis van 2008-2009 heeft een aantal van de hedendaagse
equivalenten meer bekend gemaakt - onder geportretteerd zijn de nauwst
betrokkenen bij de door de kredietcrisis naar buiten gekomen grote fraudezaak
van Bernard Madoff, die 50 miljard verspeelde met 'het uitruilen van aandelen
met andere bovenbazen', en wat andere hoofdrolspelers in die crisis - meerdere
waarnemers hebben opgemerkt dat in de eigenlijke kredietcrisis precies hetzelfde
is gebeurd als in dit fraudegeval: verrijking en oplichting door middel van
geldtransacties
:
Enzovoort.
Voor wie de morele boodschap van Toonder uitgeschreven wil zien, onderstaand een
toepassing zoals gebruikt door de Haagse Ecclesia
:
Die laatste dingen is de Steinhackers van de
wereld, verenigd in een club genaamd "kapitalisme" of "neoliberalisme", al
uitstekend gelukt.
Ter controle van hoe nauwkeurig Toonder de zaken getroffen
heeft, wat scènes uit diverse verhalen, de eerste uit De slijtmijt (de
meeste Bommel plaatjes komen van een forum
)
De Gouden Bergen kennen we inmiddels van lustoorden op de Caribische eilanden en
oligarchen-paradijzen in de Arabische Golf, de veraf gelegen
pleisterplaatsen van de superrijken
, zie bijvoorbeeld Dubai:
Die vergelijking is ook voor de afzonderlijke gebouwen te maken (uit: De
zonnige kijk):
En in de werkelijkheid:
Misschien niet door agaten en koraliet, maar de glans is goed waar te nemen.
Een andere scene uit het eerste verhaal:
Dit behoeft nauwelijks een illustratie uit het hedendaagse - iedereen kent de
bouwwoede en bijbehorende kaalslag van menselijkheid van de laatste decennia,
met precies dezelfde eindproducten als hier uitgebeeld: walgelijke torens. Maar
het volgende exemplaar was te mooi om te laten liggen:
De bijbehorende mentale houding zit op het ogenblik diep doordrenkt in de
hele bredere maatschappelijke top
.
Een paar andere citaatjes van Steinhacker:
- Zeg altijd dat je zóveel verplichtingen hebt, dat er niets af kan.
We hebben het laatste jaren talloze malen gehoord.
- Werk slijtage in de hand, want dat bevordert de produktie.
Precies de weggooimaatschappij die ontstaan onder leiding van de geldwolven.
- Bevorder verveling; dat schept behoefte aan nieuwe dingen. Een
citaat uit een ander artikel op deze website
:
- Roei de natuur uit, want de natuur is onze grootste vijand.
Behoeft geen verdere toelichting - de aarde gaat langzaam kapot - excuses: maak
dat 'langzaam' dat maar "snel"
. En ook dát lijkt Toonder te zeggen. Want kijk maar naar de volgende twee
plaatjes, en zeg eens dat de beelden die erop staan niet als twee druppels op
elkaar lijken:
Die beelden rechts zijn bekend genoeg: dat zijn de moai van Paaseiland. Van
Paaseiland waarvan we weten dat de beschaving ten onder gegaan is door
uitbuiting van de natuur.
Over de moraliteit van de houding en positie van de
bovenbazen heeft Toonder ook expliciete uitspraken gedaan, zij het niet in
woorden maar in beelden - de volgende plaatjes zijn uit diverse verhalen - let
op de figuren op de wanden:
De griezelmaskers annex doodshoofden hebben we in volle omvang kunnen
aanschouwen met de kredietcrisis van 2008-2009, en de reacties van de reëel
bestaande bovenbazen daarop.
Ook de rol van hun personeel gaat
over de hekel:
Het personeel bestaat uit jonge, knappe, en gedienstige vrouwen, en domme,
lelijke en gewelddadige mannen. Een redelijk accurate weergave van de
werkelijkheid:
Als achterste: president van Georgië en kampioen van het kapitalisme: Michail
Saakasjvili (opgegroeid in de VS) - ook hier zien de lijfwachten eruit als
aangeklede apen.
De morele les van Toonder: het kapitalisme is des duivels
, en stort iedereen die zich ermee afgeeft in het verderf. De megalomanie en het
afgelegen karakter van de Gouden Bergen zijn uitingsvormen ervan - perfecte
afspiegelingen van wat we nu kennen als het kosmopolitisme en haar verre
lustoorden als Dubai en de Caribische eilanden
.
Bedenk hierbij dat het eerste "bovenbazen" verhaal van
Toonder stamt uit 1970 - het is allemaal hogelijk profetisch. Tot in het detail
van 'een kommervol bestaan, gevuld met zorgen en kwalen', een perfecte satire
van de reactie van de huidige bovenbazen op het dreigende verliezen van hun
exorbitante bonussen en aanverwante emolumenten.
Noot 1: Gesuggereerde banden met de joodse
etnie, zie ook hier
,
heeft Toonder altijd van de hand gewezen. Die banden zijn er duidelijk wel met
het Oude Testament van de Bijbel, waarin deze namen bijna exclusief voorkomen.
Vermoedelijk heeft Toonder een band qua sfeer in zijn onderbewustzijn gehad
tussen dat Oude Testament en de toestand die hij wilde beschrijven. Een
associatie die volkomen overeenkomt met de analyse gegeven op deze website
.
Zie ook de Echte Steenbreeks
, Echte Canteclaers
, Echte Dickerdacks
, Echte Supers
(nieuw venster), Echte Bullebassen
, Echte Tijns
, Echte Grootgruts
, en de Echte Sickbocks
.
Naar Toonder, karakters
, of site home
.
|