Bronnen bij Creativiteit en slechtheid: slechtheid
Hier wat uitspraken van mensen uit de literaire wereld en aanverwante
waaruit hun voorkeur voor slechtheid blijkt - HP/De Tijd, 26-11-2004, uit een interview met
Connie Palmen:
Het artikel waar deze bronnenverzameling bij hoort
stamt van december 2003, en is gebaseerd op eerdere uitingen en gedrag van
kunstenaars. Het citaat van Palmen onderschrijft de conclusies eigenlijk al
volledig.
Hieronder nog een aantal later gevonden voorbeelden - Barend & Van Dorp, TV RTL4, week 20-2005, uitspraak van
Jan Mulder
:
En: VARA TV Magazine, 52/53-2005, uit een column van Midas
Dekkers
:
Juist ja ...
Drie voorbeelden zijn eigenlijk al voldoende (er is, eind
2005, ook nog de "zwartwas" wasmiddelenreclame met Jules Deelder: "het
zwarte is toch het interessante"). Tel daar nog eens de algemene afkeer voor
het nette koekoeksland Zwitserland
, en de
architectuur van Anton Pieck (wordt zelfs als symbool voor afkeurenswaardige
netheid gebruikt)
, en dan lijkt de
realiteit van het verband tussen intellectuelen, creativiteit en slechtheid
nu wel redelijk bewezen. Hieronder worden nog wat voorbeelden (VARA TV Magazine, nr. 2-2006, door Mirjam Bosgraaf
):
Volgende (de Volkskrant, 10-02-2006, recensie door Clara Strijbosch
):
Volgende (VARA TV Magazine, 23-2004, programma-aankondiging (toelichting hier
)
):
Tja, stel je voor - een wereld waarin mensen elkaar helpen
- brrrr.
Van de televisie, Nederland 3, 09-04-2006, Boeken&cetera:
Geciteerd:
Oscar Wilde: "De waarheid is oersaai" (de Volkskrant, 27-10-2006, (luister)boekbespreking door Arjan
Peters):
"Weg met de waarheid!"
Een paar "gewone" exemplaren (de Volkskrant, 13-10-2006, boekbespreking door Martin de Haan):
En (de Volkskrant, 03-11-2006, boekbespreking door Maarten Doorman):
En (Trouw, 27-12-2006, door Elma Drayer):
Wat een misverstand. Alsof er ooit iets zou kunnen komen
als een samenleving waar alle smetten zijn weggepoetst - laat staan de
smetjes. Zoals de laatste zin al aangeeft. Het is allemaal onzin, dus, die
angst - het is een verborgen voorliefde voor de smetten. Stel je voor ...
geen smetten, niets om over te schrijven als journalist of stukjesschrijver.
Of schrijver (de Volkskrant, 10-11-2006, recensie door Arnon Grunberg):
Met die laatste zin bedoelt Pirandello natuurlijk ook: "Ik
houd niet van mensen." Schrijver Arnon Grunberg, zelf een erkend cynicus,
heeft er geen probleem mee.
Volgende reeksje (de Volkskrant, 13-06-2008, door Liesbeth van de Grift):
En (de Volkskrant, 19-06-2008, door Karin Veraart):
Die Valmont die Jeroen Willems zo graag speelt is, zoek het maar op, ook
tuig. De favoriete filosoof van de redactie,
Marjolijn Februari, heeft dit geval ook opgemerkt (de Volkskrant, 28-06-2008, column door Marjolijn Februari):
Zo mooi kan deze redactie het niet zeggen.
Zie ook nog hier
.
Nou, nog eentje maar - omdat deze zo expliciet dit thema bespreekt, en een
bekentenis aflegt (de Volkskrant, 14-08-2008, door Hans Driessen ):
Mooi - dat weten we ook weer.
De volgende is weer van de Jan Mulder-soort:
bewondering voor de stoere jongens van de zelfkant (de Volkskrant, 24-11-2008, column door Bert Wagendorp):
De bekende riedel: wij waren vroeger ook slecht - de armoe
is de schuld van het westen - het zijn zielige vissers en boertjes.
Antwoorden: we leven nu - de armoe is de schuld van de bendeoorlogen, en het
antwoord op de laatste is een foto afkomstig van een ander artikel, van een
aantal zojuist gevangen genomen piraten:
En hier zien we geen arme boertjes of vissers, maar de jonge leden van een
clan- of stambende, die inderdaad vast geen werk kunnen vinden, maar dat is
omdat deze jonge mannen, waarvan er waarschijnlijk veel te veel zijn, het
ook veel leuker en makkelijker vinden om oorlogje te voeren en schepen te
overvallen, dan met schep of hamer het land op te bouwen - geen glamour in
dat laatste.
Maar ze hebben wel een mooi kleurtje.
Tussen twee haakjes: deze lieden komen uit hetzelfde land waar
laatstleden een meisje van 13 is gestenigd ten overstaan van een stadion
gevuld met een man of duizend. Omdat ze was verkracht door drie mannen, en
bij twee van de drie was dus sprake van overspel - volgens de sharia.
Dat zijn wel het soort mensen die onze morele steun verdienen, want ze
hebben een kleurtje
Wat zijn die multiculturalisten toch een viezerikken.
Terug in de tijd (de Volkskrant, 13-12-2008, door Wim Wirtz):
Die aandacht voor het slechte van onze alfa-intellectuele
elite is dus niet iets van de moderne tijd. Maar dat wisten wij
nuchterlingen al.
Nog verder uit het archief, met een opvallende overeenkomst (CNN.com, 09-07-2003, Reuters):
Wat ook wat zegt over vrouwen ...
Terug naar de klassiek versie: alfa die van misdaad houdt (de Volkskrant, 20-05-2009, column door Ronald Giphart):
De eerste zin zegt al genoeg. En de laatste twijfel wordt
weggenomen door iets dat minder opvalt: 'het verraad ... van de boer' ...
Hoezo, verraad? Sinds wanneer zijn normale mensen trouw verschuldigd aan
misdadigers die uit plezier moorden plegen?
Giphart ziet niet wat hij schrijft, gestoord als zijn blik is door zijn
positieve vooringenomenheid met geweld.
En wie niet aan de verheerlijking van slechtheid doet, wordt met hoon
overladen (de Volkskrant, 20-05-2009, door Mark Leenhouts):
Natuurlijk! Literatuur is geen literatuur als het niet
gaat over de zelfkant van de maatschappij.
Slechtheid doet ook prijzen winnen (Volkskrant.nl, 11-12-2009, ANP):
Prachtig toch, die meest zwarte kant der mensheid ...
Vindt ook regisseur Dana Nechustan:
Gemenigheid en de slechte kant van mensen zijn leuk en
interessant. Tot het jezelf treft. Dan zijn precies diezelfde zaken ineens
heel anders. Dat verschil zouden we nu graag iets over vernemen van Dana
Nechustan, en haar creatieve soortgenoten.
Gunst, tijdens het nalezen vallen nog twee dingen op:
We waren hadden in de geest al de theorie geformuleerd dat liegen, jokken,
een zaak is die vooraf gaat of samen gaat met vele andere, als meer ernstig
gekwalificeerde, zonden. Hier dus het verband tussen liegen en de voorliefde
voor het slechte.
Grappig genoeg zien we ook nog een gemeenschappelijke achtergrond met
onze voorgaande liefhebber van de slechtheid: Arnon Grunberg.
Maar het komt ook in noordelijke kunstenaarskringen voor (Volkskrant.nl, 02-04-2010, ANP):
De heer Grunberg van de Volkskrant de mogelijkheid gekregen
(sinds 29 maart, met de overgang op een ander formaat) om op de voorpagina
van die krant een dagelijkse minicolumn te vullen. Hier een voorbeeld van
hoe de heer Grunberg dat invult (de Volkskrant, 03-04-2010, column door Arnon Grunberg):
Zoals hier gedocumenteerd zijn deze amorele trekken van
de heer Grunberg al langer bekend. De Volkskrant is dus ondersteuner
van dit soort immoraliteit.
Weer iemand anders - alleen de kop volstaat (de Volkskrant, 03-04-2010, door Ineke van den Bergen):
Als zo'n auteur dan ook nog rechts is ... (de Volkskrant, 19-05-2011, van verslaggevers Merijn Rengers en
John Schoorl):
Het overigens niet de eerste keer dat we de heren Grunberg
en De Winter in dezelfde context tegenkomen ...
En zoals zo vaak: onderzoek bevestigt het gezonde verstand (de Volkskrant, 10-12-2011, door Peter van Ammelrooy):
En dat kan je natuurlijk naadloos uitbreiden naar alle
situaties waarin er sprake is van eigen voordeel.
"Aanzetten tot" lijkt hier niet de juiste uitdrukking - misschien is er
iets mis met de vertaling. Het lijkt in ieder geval meer een zaak van "biedt
extra mogelijkheden tot"- waarbij het zo is dat velen die mogelijkheid
aangrijpen.
Dit is natuurlijk allemaal hoogst politiek-incorrect:
Waarbij David Dunning gebruik maakt van de vrijheid die de creativiteit
die je normaliter associeert met topwetenschappers, om een door cijfers
onderbouwd onderzoek op grond van persoonlijke meningen te betwijfelen.
Nog maar weer eens een erkenning uit de eigen wereld (de Volkskrant, 24-12-2012, column door Aleid Truijens):
Vandaar die op zich merkwaardige sympathie van alfa's voor
misdadigers ... Verwante zielen.
Een pregnant voorbeeld van ene bekend verschijnsel (de Volkskrant, 16-01-2014, van correspondente Leen Vervaeke):
Het verschijnsel dat in dit soort contexten een
welig tierend verschijnselen vormt: de leugen. Hier de eerste: het boek is
geen reconstructie vanuit het standpunt van Martin, aangezien er, in zo'n
soort persoonlijke zaak, maar één kan spreken over het standpunt vanuit
Martin: Martin. Auterur Hemmerechts heeft het uitsluitend en alleen over
haar eigen fantasieën over Martin.
Even nog het soort zaak:
Volkomen definiërend, zoiets.
En dus wekt een boek met ook maar welke ook nuance afkeer:
Een tweede grove leugen: iemand begrijpen kan twee kanten op: beter dan
eerste 9indrukken, of slechter. In vrijwel alle gevallen van dit soort
geschrijf pakt het beter uit voor de slechterik. Dat is geen begrijpen - dat
is goedpraten.
Alweer een leugen: het achterhalen kan met minstens 50 projcent kans tot het
ontdekken van nog meer narigheid. En, alweer, dat is zelden tot nooit het
geval in dit soort geschrijf. Dat men altijd verantwoordt onder de noemer
'literatuur'. En ook hier dus.
De auteur van het artikel:
Vraagje: is dat correct? Antwoord: Zoek een geval dat slechter is. Praktijk:
Dat zal zeer moeilijk worden. Dus: is Martin de verpersoonlijking van
het kwaad? Antwoord: Daarvoor is ze een uitstekende keuze. En wie dat
tegenspreekt is aan het goedpraten. Op zijn minst.
In een televisieverslag van dit gespreek meent Hemmerechts een punt te
maken: "Men heeft het almaar over dat ze de kinderen heeft laten
verhongeren. En weer verhongeren. En nogmaals dat verhongeren. Voortdurend
dat verhongeren". Precies. Omdat dat het kenmerkende van de zaak van Martin
is.
En het is kenmerkend voor Hemmerechts dat ze dit niet wil
zien.
Naar aanleiding van deze vertoning kwam er een gedachte op
bij de redactie. Die Hemmerechts is ook één van de twee Belgen die in
Nederland hebben opgetreden ter verdediging van de zaken van
multiculturalisme, allochtonen en islam, en dergelijke (de ander zijnde Tom
Lanoye). Zou dat verdedigen van multiculturalisme, allochtonen en islam niet
doodgewoon hetzelfde kunnen zijn als het verdedigen van Martin: het
verdedigen van de slechtheid. Het verdedigen van het kwaad ...
De Volkskrant
is behulpzaam bij deze analyse (de Volkskrant, 16-01-2014, van verslaggeefster Wieteke van Zeil):
Grappig, dit uit de mond, of beter: pen, van de
alfa's ... Natuurlijk hebben ze het, zoals het spreekwoord en de psychologie
zeggen, hier over zichzelf. En er volgt nog wat uitleg.
Inderdaad.
Hoewel, dat is eigenlijk meer een gemakzuchtige opmerking dan
de werkelijkheid. In de werkelijkheid weet het kwaad zich altijd weer te
overtreffen - de alfa's hebben voornamelijk last van het probleem het
stiekempjes te bewonderen ...
Riposte: "Hitler dwong de Joden zich te verhouden tot een werkelijkheid die
ze wilden uitsluiten. " Een riposte die nog lang niet zo banaal is als de
oorspronkelijke opmerking.
Nog een voorbeeld dat laat zien hoe ingekankerd in de alfa-wereld dit
soort opvattingen zijn (de Volkskrant, 14-02-2014-2014, door Vincent Kouters):
Alweer dezelfde soort stelling, met precies
hetzelfde "we". Praat voor jezelf! Het trekt de alfa's zo aan. De rest van
de burgers stoot het af.
Helemaal niet. Dat etiket van "monster" is om "onze" afschuw te tonen. Het
redeneren van alfa's beweegt altijd van de ene onware stelling naar de
andere.
Een keiharde leugen. Michelle Martin had al een menselijke stem, gekregen
bij haar geboorte, dus ze kon er nooit één krijgen. Wat de auteur dus wil
zeggen dat Michelle Martin een medemenselijk persoon was. Een
keiharde leugen.
En een derde leugen: niemand ontkende dat ze gevoelens had - dat weet
iedereen wel. Wat men ontkende was dat dat die gevoelens deugden.
Precies: 'uit de berichtgeving' - bij de alfa's.
Alweer een leugen. Die drie gevallen verschillen allemaal hemelsbreed van
elkaar. Zoals blijkt uit de details van de Bulger-zaak:
Waarbij de schok van het publiek voor een belangrijk deel veroorzaakt werd
door dit:
En het deed de woede ontvlammen, omdat hier voor iedereen zichtbaar werd dat
de gepleegde daad geen inval van het moment was. Een uit de hand gelopen
spontane gebeurtenis. Net als in het geval Martin de "volkswoede" niet
zozeer opgewekt werd door de dood van de uitgehongerde meisjes, als wel door
het feit dat Martin de honden wel te eten had gegeven.
Maar alfa's verliezen gewoon alle rede uit het oog als ze
naar een door hen gewenste conclusie aan het werken zijn.
En hier is die conclusie:
En nu zijn alle voorgaande leugens verklaard: die zijn nodig om tot deze
conclusie te kunnen komen: het kwaad bestaat niet.
Hetgeen nog eens een keertje expliciet bevestigd wordt:
Oftewel: behandel het kwaad als het goed, en alles zal goed komen.
Die Neurenbergprocessen waren dus een volkomen foute aanpak.
Ze hadden die nazi's gewoon moeten zeggen dat ze het niet meer mochten doen,
en loslaten.
En, voor de zoveelste keer op deze website, met het voortschrijden van
de wetenschap wordt ook deze stelling bewezen (brainpickings.org, opgeslagen 23-06-2014, door Maria Popova
):
Het was gezond verstand, en nu staat het
wetenschappelijk vast: mensen die mooie verhalen kunnen vertellen, die goed
kunnen schrijven, oftewel alfa's: je moet ze niet in de buurt laten van wat
voor invloed en macht op de rest van de maatschappij dan ook. Daar moet je
ze er vandaan trappen. Het zijn inherent onbetrouwbare leugenaars. Zoals
allang blijkt uit de reputatie van politici - vrijwel altijd vlot van de
tongriem en een reputatie van keiharde leugenaars, zoals blijkt uit het
volgende gezegde: "Wanneer liegt een politicus? Anttwoord: Wanneer hij zijn mond open
doet!"
Naar Creativiteit en slechtheid
, of site home
.
|