Bronnen bij Beslissingen, psychologisch: autoriteit

Eén van de manieren waarop mensen emotionele beslissingen nemen is het volgen van autoriteiten. In de praktijk blijkt namelijk dat niet niet gaat om werkelijke, inhoudelijke, autoriteit, maar om uiterlijke autoriteit, zaken als uiterlijk en kleding. Onderstaand een artikel over een aantal van de vele onderzoeksresultaten in die richting (de Volkskrant, 19-08-2006, door Ad Bergsma):
  Intermezzo daagt u uit beroemde psychologisch experimenten na te doen. Doe mee en ontdek hoe voorspelbaar uw gedrag is. Deze week: de geloofwaardigheid van een autoriteit

Als je haar maar goed zit

De patiënt heeft oorpijn. De dokter heeft daarom druppels voorgeschreven voor het rechteroor, maar de dokter komt uit de Verenigde Staten en heeft haast en laat dus alleen een krabbel achter dat de druppels bestemd zijn voor Rear. De verpleegkundige laat daarom de patiënt zijn broek uittrekken en brengt de oordruppels aan op de anus van de patiënt, op zijn rear dus.
    Dit voorbeeld is afkomstig uit het boek Invloed van de Amerikaanse psycholoog Robert Cialdini. Zowel de patiënt als de verpleegkundige schijnt hier acuut op te houden met nadenken, omdat de dokter een rectale behandeling lijkt te hebben aanbevolen.
    Dat verpleegkundigen vaker stoppen met nadenken, omdat een arts iets heeft gezegd, blijkt ook uit een experiment waarbij iemand de afdeling opbelde, zei dat hij arts was en de opdracht gaf een te hoge dosis van een ongeregistreerd middel te geven aan patiënt X. Deze procedure ging in tegen de regels van het ziekenhuis en was gevaarlijk; de verpleegkundigen hadden nog nooit van de betreffende arts gehoord, maar voerden de instructies in 95 procent van de gevallen direct uit.
    De bedoeling van dit doe-het-zelf-experiment van vandaag is te spelen met het begrip autoriteit. Dat kan op een wat arbeidsintensievere manier, of informeler. We beginnen met het meer bewerkelijke experiment. Ga daarvoor in de stad lopen en steek waar voetgangers wachten voor een rood stoplicht resoluut over (kijk wel goed uit!). Tel vervolgens hoeveel mensen met je meelopen. Dit aantal blijkt sterk te variëren aan de hand van de status die je uitstraalt. Als je een pak met stropdas aantrekt, wordt je slechte voorbeeld drie keer zoveel nagevolgd dan met informele vrijetijdskleding. (In Amsterdam kan je het experiment ook andersom doen. Blijf staan voor rood licht en kijk of anderen bereid zijn het goede voorbeeld te volgen.)  ...
    Het spelen met status kan ook door te liegen over je identiteit. Stel je op een feestje of tijdens een gesprek in de trein (als je eerste klas reist) voor als hoogleraar interne geneeskunde en ga klagen over patiënten die dankzij homeopathie werkzame behandelingen laten lopen. Dit zal vaak leiden tot slaafse instemming. Als je echter hetzelfde onderwerp aan de orde stelt als leek, naar aanleiding van de belevenissen van een buurvrouw, zal in de regel een veel geanimeerder gesprek volgen met meer tegenwerpingen en discussie. ...


Naar Beslissingen , of site home .

15 jan.2007