Bronnen bij Algemene semantiek, trainingsprogramma: natuur

De rol van natuur is nauw verwant aan die van beweging. Maar met waarschijnlijk nog wat meer toegevoegde waarde (de Volkskrant, 27-05-2010, door Eric van den Berg):
  Tuin voor het zijn met een grote Z

Therapeutisch tuinieren wint terrein. Wie ziek of overspannen is geweest kan, langs een ‘creatiespiraal’, werken aan zijn herstel en reïntegratie. ‘Ouderwets gezegd: we gaan terug naar de natuur.’

Tussentitel: 'Groen en gezondheid staan eindelijk helemaal in the picture'

Het Twijfelgat is een gat in de grond, en daar moet je in schreeuwen. ‘Deksel eraf, gooi ‘t eruit, deksel erop (en verder gaan)’, luidt de aanwijzing op het bordje. Dat doe je in deze tuin: klagen bij de Klaagmuur van tak en steen, op een andere manier kijken door gaten in deFocuspaal, en keihard schreeuwen in een put. Dus: ‘Ik mag óóóók gelukkig zijn!!!’ Of: ‘Ik deug wèhèl!!!’ ...
    Het is lente! De tuin in. Dit keer de therapeutische tuin.
    Franny (47) vindt bijna alles leuk in de tuin, waar ze sinds oktober een ochtend per week komt. Ze steekt paardenbloemen, knapt een tafeltje op, harkt wat – het ligt een beetje aan de dag. Vandaag heeft ze last van haar schouder, dus het wordt eerst maar eens iets lichts: schilderen. Ze kleurt de letters op een nieuw uithangbord: Buiten Beter Worden.
     Dat komt zij hier doen. Ruim 32 jaar heeft ze voor een baas gewerkt, de laatste 10 jaar in de zorg, ineens werd ze ontslagen. En kwam ze erachter dat ze overwerkt was. ‘Ik doe hier nieuwe krachten op’, zegt ze, ‘de natuur geeft me innerlijke rust.’
    Tuintherapeute Annette Beerens (39) houdt haar goed in de gaten. Als het even niet lukt, zegt ze: ‘Ga maar even bij het kacheltje zitten, of ga even op de bank liggen.’ En dat kan voor Franny al genoeg zijn om in tranen uit te barsten.
    De therapeutische tuin van Beerens, aan de Rijksweg net buiten Nijmegen, biedt Franny houvast in haar poging te reïntegreren in het arbeidsproces. De tuin is er ook voor mensen die bij een psychotherapeut lopen, een psychose hebben gehad of bijvoorbeeld zijn teruggevallen in een alcohol- of drugsverslaving.
    Net als muziek-, drama-, dans-, en beeldende therapie is de tuinvariant een creatieve therapie. Sinds een jaar kan het uitkeringsinstituut UWV tuinen als die in Nijmegen inschakelen als dat ten goede kan komen aan de reïntegratie van werklozen of tijdelijk arbeidsongeschikten. Ook (bedrijfs)artsen sturen patiënten door. De tuintherapie is niet enkel erkend, de aandacht ervoor is fors toegenomen. ...
    ‘Groen en gezondheid staan eindelijk helemaal in the picture’, zegt Beerens. ‘Ouderwets gezegd: we gaan terug naar de natuur. Het is een goedkope manier om beter te worden. Het maakt niet uit hoe je eruitziet, met dreadlocks of roze kleding, je staat hier gewoon te schoffelen.’    ...
    Ogenschijnlijk standaard tuinklussen krijgen een nieuwe lading. Beerens: ‘Iemand die te veel is gefocust op structuur kan een ligusterhaag gaan snoeien. Je kunt dat strak en recht doen, omdat dat nou zo eenmaal hoort, maar waarom geen andere vorm, iets speelser? Iemand die juist meer structuur nodig heeft, kun je broccoli laten planten, allemaal strak op een rij, alles precies op gelijke afstand. Of als je niet kunt focussen: ga houthakken. Je moet echt weten waar dat scherpe ding terechtkomt.’
    De tuin biedt licht tot zwaar werk. Chantal (52), al wat jaren in de bijstand, kiest vandaag voorlopig voor iets kleins: gras en onkruid trekken. ...
    ‘Het gaat hier om jezelf’, zegt Beerens. En in de taal van de tuin: om ‘het Zijn met een grote Z’. Niet om een leuk muurtje in de tuin dus gewoon omdat dat leuk is, maar om een muurtje dat de boze wereld buiten houdt. Met hier en daar een gele, blauwe en groene baksteen – soms snak je naar vrolijkheid.

Tussenstuk:
Met collega tuinieren

‘Buiten zijn heeft zóveel invloed op je’, zegt Ria Markvoort, tuinman, tuintherapeut van het eerste uur, trainer en coach. Ze organiseert met haar bedrijf De Hoge Woerd in weiland en tuin trainingen voor organisaties en bedrijven. ‘Het begint al met het kijken naar het weerbericht, met het kiezen van de kleding. Geen regenpak en het regent? Dan kan je dag er ineens heel anders uitzien. Het geeft echt een heel andere dynamiek.’
    Ze geeft buiten (’een hele grote ruimte’) trainingen aan groepen collega’s en managers, onder het motto ‘Van buiten leren’. Het is niet te vergelijken met een dagje zeilen met kantoor, ‘dat is voor de ontspanning’. Markvoort: ‘Wie ons vraagt, wil zijn personeel iets laten leren. Tegelijkertijd is het leuk samenkomen. Het hoeft niet superzwaar te zijn.’
    Het kan bijvoorbeeld gaan om leiderschapskwaliteiten. Markvoort stuurt groepen een weiland in waar een kudde paarden loopt. ‘Dat zijn moeders, dochters, tantes. Pik er eentje uit’, zegt ze dan. Het resultaat kan haar nog steeds verbazen. ‘Sommigen maken heel mooi contact met een paard. Anderen tonen gewoon: ik ben je baas.’ Of ze maakt met een groepje collega’s in een tuin een insectenhotel. ‘Samen iets bouwen, in een omgeving die je niet bent gewend. Dat levert een interessant groepsproces op.’

Een specifiek voorbeeld (de Volkskrant, 17-07-2010, door Toine Heijmans):
  Bakstenen Prozac is nu een dagelijkse werkplek

Wie
Pierre Carriere
Wat
Tuinhuis in een stadspark
Waar
Groningen
Waarom
Omdat een buitenhuis een medicijn kan zijn

Er was een tijd dat je meer had aan de tuin, dan aan het huis. Aan de rand van de stad lagen de moestuinen van de wederopbouw; groente en fruit werden er geteeld uit noodzaak. Een tuinhuis was er voor de kleine man, die voedsel verbouwde en lid was van de vereniging van volkstuinders.
   En nu zat in dat tuinhuis aan de rand van de stad een schrijver/columnist/reclameman/conceptbedenker/vader/echtgenoot/fotograaf zijn burn-out te verwerken. En hij is niet de enige, geloof hem. De primaire behoefte aan eten, zegt hij, is veranderd in de primaire behoefte om tot rust te komen. Dat is waar de welvaart ons heeft gebracht.
    Pierre Carrière zit op zijn terras, omheind door lavendel en digitalis. Het is een kwartier fietsen van zijn huis, van het stadsgedrang, van de brallende studenten en de pizzakoeriers. Een kwartier fietsen, tienduizend kilometer verderop.
    Je komt hier en je ziet wel, zegt Pierre. Je hele leven loop je te knokken en te controleren en dat leer je hier wel af. De ambities. Die komen nu dus op plaats vijf.   ...
    Het gebeurde zeven jaar geleden, tegen het einde van september. Een depressie, een midlifecrisis, you name it. Je bent echt ziek dan, zegt hij. Je ligt trillend op bed.
    De wortels reiken altijd dieper dan je denkt. Als je terugkijkt, kun je alles aan zien komen. ...
   Hij had zijn moeder uiteindelijk naar het verpleegtehuis gebracht, gillend en schreeuwend. Toen kwam de opluchting, en met de opluchting kwam de burn-out.
    Het heeft nog geen jaar geduurd. Zonder zijn tuinhuis had het langer geduurd. Het tuinhuis bleek een wonderlijk medicijn. Prozac van baksteen: zijn persoonlijke rehabilitatieoord. Eigenlijk, zegt Pierre, had hij het moeten declareren bij de zorgverzekeraar.   ...
    Hij komt er bijna elke dag. Het is zijn werkplek geworden. Hier heeft hij zijn boek geschreven: Spaak – Overwinnen van een burn-out. Dat is net uit. Nergens schrijf je zo goed als in een tuinhuis, waar alles op afstand is. ...

Helder.


Naar Alg. semantiek, trainingsprogramma , of site home ·.

7 jun.2010