Het verdelingsvraagstuk

Maar de maatschappij bestaat niet alleen uit economische sectoren, als men bij economische sectoren aan de werkende samenleving denkt. Er is ook de zorg voor degenen die niet kunnen werken, door ouderdom, ziekte, zwakte, of anderszins. Er vanuit gaande dat deze mensen ook recht hebben op leven, zal er ook voor hen een deel van de maatschappelijke materiële productie, of rijkdom, gereserveerd moeten worden. Hoe dit gedaan moet worden, en hoeveel er gereserveerd moet worden, is, tezamen met de verdeling over de werkenden, het verdelingsvraagstuk. Waar het verkrijgen van de maatschappelijke rijkdom waarschijnlijk probleem nummer één is voor elke maatschappij, is het verdelen ervan vraag nummer twee.

De manier waarop met het verdelingsvraagstuk wordt omgegaan, bepaalt in belangrijke mate de verschillen tussen de verschillende culturen op de wereld. In de westerse culturen wordt veel meer verdeeld aan de improductieven of inactieven als in de rest van de wereld. Meestal legt men dit uit als veroorzaakt door het verschil in rijkdom. In Westerse organisatie zijn argumenten aangevoerd dat dit evengoed andersom kan zijn: wij zijn rijker juist door onze grotere neiging tot samenwerking en verdeling. Maar ook binnen de westerse wereld zijn er belangrijke culturele verschillen in dit opzicht, met name tussen West-Europa en Amerika.

Waar het in de westerse maatschappij dus in het algemeen gunstiger is dan elders, staat het verdelingsbeginsel ook hier onder druk; een van de manieren waarop dat gebeurt is het herbenoemen als een belangentegenstelling tussen individu en staat. In deze discussie, net als iedere andere discussie, is het een kwestie van zindelijkheid en verstand om eerst goed uit te zoeken waar het in feite over gaat. De meeste discussies lopen stuk op het feit dat de deelnemers het over verschillende dingen blijken te hebben. En hoewel het verschil tussen een werkende en niet-werkende voor de hand liggend lijkt, is er geen plaats waar dit zo ver van de werkelijkheid is geraakt als in de moderne, hooggeorganiseerde maatschappij.

Het eerste misverstand is ontstaan met het ontstaan van betaald werk. Uiteindelijk heeft dat geleid tot de huidige gelijkstelling van werk met betaald werk. Een duidelijke onjuistheid, zoals blijkt als men werk even weer vervangt door actief-zijn. Iedere moeder zonder betaald werk is overduidelijk wel actief in de zin dat ze nuttige en zelfs essentiële bijdrage aan de maatschappij levert. Omdat dit voorbeeld al geldig is sinds de geboorte van de mens zelf, is de gelijkstelling tussen werk en betaald werk is dus niet alleen onjuist, het is een dwaasheid.

De tweede dwaasheid is de gelijkstelling tussen betaald werk en activiteit. In de fundamentele discussie betekent activiteit natuurlijk niet naar de WC gaan en dergelijke, het betekent het doen van werkzaamheden nuttig voor de maatschappij. Weinig mensen zullen zo naïef zijn om te veronderstellen dat iedere vorm van betaald werk nuttig is voor de maatschappij. Vertaald in sectoren: een sigarettenfabriek heeft volgens alle gangbare definities van het woord nut een negatief nut: mensen hebben geen voordeel maar lijden schade aan hun producten.

Als dit vertaald wordt in het persoonlijke betekent het voorgaande dat het nut van een niet-actieve, even te stellen op nul, best groter kan zijn dan dat van een werkende in een sigarettenfabriek, want dat laatste kan best negatief zijn.

In de discussie over actieven versus inactieven is een zorgvuldige omschrijving van de termen en afbakening van de groepen niet een kwestie van verstand en zindelijkheid, het is essentieel. Op het aambeeld van de analyse van deze omschrijvingen kunnen vele maatschappelijke begrippen stukgeslagen worden tot even zo vele misverstanden.

Omdat er zo veel aspecten aan dit debat zijn, kunnen deze niet hier tezamen behandeld worden, maar krijgen ieder hun eigen pagina. Het algemeen maatschappelijke aspect wordt vervolgd met een analyse van de positie van hen die volgens bovenstaande definitie werken, degenen die er voor betaald worden, en heet Loon naar werken .

Terug naar Economische sectoren , Publiek en privaat , Bedrijfsorganisatie , Economie overzicht , of naar site home .