Bronnen bij Psychologische krachten: liegen, zelfversterking
Dat liegen leidt tot meer liegen is ook bekend uit meerdere onderzoeken (Nu.nl,
31-10-2006):
Helaas staat er niet bij welke methodiek gebruikt is.
Het tweede onderzoek begint met het onschuldig lijkende verschijnsel van
namaak - wat in feite toch ook een (milde) vorm van liegen is. maar dararblijft het dus niet bij:
(Psyche en Brein, nr. 5-2011, door Wray Herbert):
Een publicitair medium werkt
omgekeerd ten opzichte van de wetenschap: eerst komen de conclusies, dan het
bewijs. U kunt de bewijzen overslaan, maar de meeste mensen zullen bij
conclusies van dit soort toch al snel de gedachte hebben: "Dat kan je toch
niet bewijzen ..." Nou, lees dan de details, want het bewijs is waterdicht.
En let op:
Dat wil zeggen: alle eigenschappen die specifiek zouden kunnen zijn aan de
vrouwen waren uitgefilterd, want door de willekeurige uitdeling komen die in
beide groepen, "schijn-nep" of "echt", (gemiddeld) evenveel voor.
Waarna de onderzoekers voor de zekerheid nog zo'n zelfde
soort onderzoek hebben gedaan met een andere experimentele opzet, wat precies
dezelfde uitkomsten gaf.
Om vervolgens nog een tweede aspect te bekijken: hoe
verandert dit de mening over anderen. De uitkomst is te voorspellen, als de
vorige conclusie juist is: die mening zou slechter moeten worden.
En inderdaad:
De onderzoekers vertalen deze uitkomsten in de zin die hierboven ook al is
gebruikt als introductie: die van "ziel" of "geest" of "psyche":
Het kan echter ook mechanischer, door "ziel" of "geest" of "psyche" te zien als
een combinatie van hersenprocessen - van neurologie. Wat het liegen gedaan
heeft, is de achtergrond veranderen waartegen waarnemingen van buitenwereld
worden afgemeten, gewaardeerd - het proces dat beschreven staat in
Beslissingen, bias
. Het is geen kwestie van "willen" maar van "automatisme", net zoals het water
in de mond komt bij het zien van een lekker hapje. Waar het morele oordeel
schuilt, is daar waar iemand voor keuze staat tussen nep en echt - en de nep
kiest.
Na het voorgaande hoeft het hopelijk maar weinig betoog dat
wat hierboven geformuleerd is voor het dragen van nep, voltrekt hetzelfde
hetzelfde is al voor het proces van liegen. Liegen is jezelf hullen in woorden
die nep zijn. Liegen heeft neurologische, psychologische en morele gevolgen, en
die gevolgen zijn negatief. En voor ietwat erger dan de meeste zwakke leugentjes
vermoedelijk al redelijk ernstig, tot zeer ernstig negatief.
Naar Psychologische krachten
, of site home
.
|